Cymraeg

Cymraeg ("Cymorth – Sain" gwrando )
Siaredir yn Baner Cymru Cymru
Baner Yr Ariannin Yr Ariannin
Rhanbarth Siaredir ar draws Cymru gyfan a rhanbarth Chubut ym Mhatagonia yn yr Ariannin.
Cyfanswm siaradwyr 721,700 o siaradwyr (2011):
Cymru: 562,000 o siaradwyr, tua 19.7% o boblogaeth Cymru (pob sgil),[1] gyda 14.6% (431,000) yn ystyried eu hunain yn rhugl
Lloegr: 150,000 [2]
Talaith Chubut, yr Ariannin: 12,500-25,000 [3]
UDA: 2,500 [4]
Canada: 2,200 [5]
Teulu ieithyddol Indo-Ewropeaidd
System ysgrifennu Yr wyddor Ladin (Amrywiolyn Cymru)
Statws swyddogol
Iaith swyddogol yn Baner Cymru Cymru
Rheoleiddir gan Llywodraeth Cymru
Aled Roberts, Comisiynydd y Gymraeg (ers 1 Ebrill 2019)[6]
Codau ieithoedd
ISO 639-1 cy
ISO 639-2 wel (B)  cym (T)
ISO 639-3 cym
Wylfa Ieithoedd 50-ABA

Canran o siaradwyr y Gymraeg yng Nghyfrifiad 2011

Cymraeg is located in Chubut
Trelew
Rawson
Gaiman
Porth Madryn
Trevelin
Dolavon
Esquel

Aneddiadau Cymraeg yn Chubut
Map o Gymru yn 1891, gan ddangos dosbarthiad y Gymraeg yn ôl ardal mewn pum categori (o dan 10% i dros 80%)

Aelod o'r gangen Frythonaidd o'r ieithoedd Celtaidd a siaredir yn frodorol yng Nghymru, gan Gymry a phobl eraill ar wasgar yn Lloegr, a chan gymuned fechan yn Y Wladfa, yr Ariannin[7] yw'r Gymraeg (hefyd Cymraeg heb y fannod).

Yng Nghyfrifiad y DU (2011), darganfuwyd bod 19% (562,000) o breswylwyr Cymru (tair blwydd a throsodd) yn gallu siarad Cymraeg. O'r ffigwr hwn, darganfuwyd bod 77% (431,000) yn gallu siarad, darllen, ac ysgrifennu'r iaith; dywedodd 73% o breswylwyr Cymru (2.2 miliwn) fod dim sgiliau yn y Gymraeg ganddynt.[8] Gellir cymharu hwn â Chyfrifiad 2001, a ddarganfu fod 20.8% o'r boblogaeth yn gallu siarad Cymraeg, gyda 57% (315,000) o'r ffigwr hon yn dweud eu bod yn rhugl yn yr iaith.[9]

Mae'r Gymraeg yn un o'r 55 o ieithoedd i gael eu cynnwys fel cyfarchiad ar Record Aur y Voyager er mwyn cynrychioli'r Ddaear yn rhaglen Voyager NASA a lansiwyd ym 1977.[10] Mae pob cyfarchiad yn unigryw i'r iaith, a dywed y Gymraeg "Iechyd da i chwi yn awr ac yn oesoedd".[11]

Mae Mesur y Gymraeg 2011 (Cymru) yn rhoi statws swyddogol i'r Gymraeg yng Nghymru,[12] lle mai'r Gymraeg yw'r unig iaith Geltaidd sydd yn swyddogol de jure mewn unrhyw ran o'r Deyrnas Unedig.

  1. Swyddfa Ystadegau Gwladol http://ons.gov.uk/ons/rel/census/cyfrifiad-2011/ystadegau-allweddol-ar-gyfer-awdurdodau-unedol-yng-nghymru/stb-2011-key-statistics-for-wales---welsh.html
  2.  United Nations High Commissioner for Refugees. Refworld | World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - United Kingdom : Welsh. UNHCR.
  3.  Wales and Argentina. gwefan Wales.com. Cynulliad Cenedlaethol Cymru (2008).
  4.  Table 1. Detailed Languages Spoken at Home and Ability to Speak English for the Population 5 Years and Over for the United States: 2006-2008 Release Date: April, 2010 (xls). United States Census Bureau (27 Ebrill 2010).
  5.  2006 Census of Canada: Topic based tabulations: Various Languages Spoken (147), Age Groups (17A) and Sex (3) for the Population of Canada, Provinces, Territories, Census Metropolitan Areas and Census Agglomerations, 2006 Census - 20% Sample Data. Statistics Canada (7 Rhagfyr 2010).
  6. "Comisiynydd y Gymraeg". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-05-17. Cyrchwyd 2020-10-16.
  7. Gwall wrth ddefnyddio Nodyn:Dyf new: mae'r paramedr teitl yn angenrheidiol.
  8. Adroddiad 2012 gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol: http://ons.gov.uk/ons/rel/census/cyfrifiad-2011/ystadegau-allweddol-ar-gyfer-awdurdodau-unedol-yng-nghymru/stb-2011-key-statistics-for-wales---welsh.html
  9.  2004 Welsh Language Use Survey: the report.
  10. (Saesneg) Greetings to the Universe in 55 Different Languages. NASA.
  11. (Saesneg) Welsh greetings. NASA.
  12. (Cymraeg) Llywodraeth Cymru - Mesur Iaith Gymraeg yn derbyn Cydsyniad Brenhinol.

Developed by StudentB