Back New York Afrikaans New York City ALS ኒው ዮርክ ከተማ Amharic Nueva York AN Niweoforwicburg ANG نيويورك Arabic ܢܝܘ ܝܘܪܩ (ܡܕܝܢܬܐ) ARC نيو يورك ARY نيو يورك ARZ নিউয়ৰ্ক মহানগৰ Assamese

Dinas Efrog Newydd

Dinas Efrog Newydd
Mathdinas yn yr Unol Daleithiau Edit this on Wikidata
Enwyd ar ôlIago II & VII Edit this on Wikidata
Poblogaeth8,804,190 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 1624
  • 1626 Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethEric Adams Edit this on Wikidata
Cylchfa amserCylchfa Amser y Dwyrain, UTC−05:00, UTC−04:00 Edit this on Wikidata
Gefeilldref/i
Budapest, Jeriwsalem, Johannesburg, Cairo, Llundain, Madrid, Beijing, Santo Domingo, Tokyo, Brasília, Borås Municipality, Oslo, Alger, Jakarta, Tel Aviv, Cali, Shanghai, Marrakech, Seoul, La Paz, Târgoviște, Dubai, Dinas Mecsico Edit this on Wikidata
Iaith/Ieithoedd
  swyddogol		Saesneg Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirEfrog Newydd Edit this on Wikidata
GwladBaner Unol Daleithiau America Unol Daleithiau America
Arwynebedd1,213.369839 km² Edit this on Wikidata
Uwch y môr25 metr Edit this on Wikidata
GerllawAfon Hudson, Afon y Dwyrain, Afon Bronx, Afon Harlem, Swnt Long Island, Cefnfor yr Iwerydd, Bae Efrog Newydd Uchaf, Bae Efrog Newydd Isaf Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaWestchester County, Union County, Hudson County, Nassau County, Bergen County Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau40.7128°N 74.0061°W Edit this on Wikidata
Cod post10000–10499, 11004–11005, 11100–11499, 11600–11699 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff deddfwriaetholCyngor Dinas New York Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth		Maer Efrog Newydd Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethEric Adams Edit this on Wikidata
Map
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)$886,000 million Edit this on Wikidata
[golygwch ar Wicidata]

Dinas yn Nhalaith Efrog Newydd yw Dinas Efrog Newydd (Saesneg: New York City; enw brodorol: Lenapehoking). Hi yw'r ddinas fwyaf poblog yn Unol Daleithiau America ac fe'i lleolir ar arfordir Gogledd-ddwyreiniol yr Unol Daleithiau ar lannau Môr Iwerydd. Ers 1898, pan ffurfiwyd y ddinas, ceir yma bum bwrdeisdref: Y Bronx, Brooklyn, Manhattan, Queens, ac Ynys Staten[1]. Poblogaeth y ddinas ei hun yw 8,804,190 (1 Ebrill 2020)[2] o fewn arwynebedd ychydig yn llai na 305 milltir sgwâr (790 km²), sy'n ei gwneud y ddinas gyda'r dwysedd poblogaeth mwyaf yn yr unol Daleithiau.[3] Mae poblogaeth yr ardal ehangach, sef yr ardal fetropolitan tua 20,140,470 (1 Ebrill 2020)[4][5] o bobl dros ardal o 6,720 milltir sgwâr (17,400 km²).[6]

Mae'n ddinas ryngwladol flaenllaw, gyda dylanwad sylweddol yn fyd-eang ar fasnach, economi, diwylliant, ffasiwn ac adloniant. Yma hefyd ceir pencadlys y Cenhedloedd Unedig, ac felly mae'n ganolfan bwysig o safbwynt materion rhyngwladol. Fe'i disgrifir gan rai fel "prifddinas arian a diwylliant y Ddaear".[7]

Mae Efrog Newydd fwyaf adnabyddus ymysg dinasoedd yr Unol Daleithiau am ei thrafnidaeth 24 awr, am ddwysedd ei phoblogaeth a'r amrywiaeth o bobl sy'n trigo yno. Yn 2005, roedd bron 170 o ieithoedd yn cael eu siarad yn y ddinas a ganwyd 36% o'i phoblogaeth y tu allan i'r Unol Daleithiau. Weithiau cyfeirir at y ddinas fel "Y Ddinas sydd Byth yn Cysgu", tra bod ei ffugenwau eraill yn cynnwys "Gotham" a'r "Big Apple".

Ym 1609, fe wnaeth y fforiwr-archwiliwr o Loegr Henry Hudson ailddarganfod Harbwr Efrog Newydd wrth chwilio am y Northwest Passage i'r Dwyrain, tra'n gweithio i gwmni Vereenigde Oost-Indische Compagnie. Erbyn 1624 roedd y ddinas wedi'i sefydu fel canolfan fasnachu'r cwmni. Galwyd y lleoliad newydd yn "Amsterdam Newydd" tan 1664 pan ddaeth y drefedigaeth o dan reolaeth Lloegr. Newidiwyd yr enw gan Frenin Lloegr pan drosglwyddodd y tiroedd yma i'w frawd y Duke of York ('Dug Efrog').[8][9] Bu Efrog Newydd yn brifddinas yr Unol Daleithiau o 1785 tan 1790, ac ers hynny dyma ddinas fwyaf y genedl.[8]

Erbyn heddiw, mae gan y ddinas nifer o gymdogaethau a chofadeiladau byd enwog. Cyfarchodd y y Statue of Liberty filiynau o fewnlifwyr wrth iddynt ddod i'r Amerig ar ddiwedd y 19g a dechrau'r 20g. Mae Wall St. ym Manhattan Isaf wedi bod yn ganolfan ariannol byd-eang ers yr Ail Ryfel Byd ac yno y lleolir Cyfnewidfa Stoc Efrog Newydd. Mae'r ddinas hefyd wedi bod yn gartref i nifer o adeiladau talaf y byd, gan gynnwys Adeilad Empire State a'r ddau dŵr yng Nghanolfan Fasnach y Byd.

  1. ↑ "A 5-Borough Centennial Preface for Katharine Bement Davis Mini-History". The New York City Department of Correction. 1997. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 23 Hydref 2011. Cyrchwyd 26 Hydref 2011.
  2. ↑ https://data.census.gov/cedsci/table?t=Populations%20and%20People&g=0100000US,%241600000&y=2020. Cyfrifiad yr Unol Daleithiau 2020. golygydd: Biwro Cyfrifiad yr Unol Daleithiau. dyddiad cyrchiad: 1 Ionawr 2022.
  3. ↑ NYC Profile" (PDF)[dolen farw]. Adran Gynllunio Dinas Efrog Newydd. Adalwyd 2008-05-22.
  4. ↑ "New York-Newark-Jersey City, NY-NJ-PA Metro Area". Biwro Cyfrifiad yr Unol Daleithiau. Cyrchwyd 16 Hydref 2023.
  5. ↑ "New York-Newark-Jersey City, NY-NJ-PA Metro Area". Cyrchwyd 16 Hydref 2023.
  6. ↑ Amcangyfrifau Blynyddol Poblogaeth Ardaloedd Metropolitanaidd: 1 Ebrill 2000 tan Gorffennaf 1, 2007. U.S. Census Bureau. Adalwyd ar 2008-12-30.
  7. ↑ "Top 8 Cities by GDP: China vs. The U.S." Business Insider, Inc. 31 Gorffennaf 2011. Cyrchwyd 1 Gorffennaf 2018. For instance, Shanghai, the largest Chinese city with the highest economic production, and a fast-growing global financial hub, is far from matching or surpassing New York, the largest city in the U.S. and the economic and financial super center of the world."New York City: The Financial Capital of the World". Pando Logic. 8 Hydref 2015. Cyrchwyd 1 Gorffennaf 2018.
  8. ↑ 8.0 8.1 "United States History—History of New York City". Cyrchwyd 9 Medi 2012.
  9. ↑ "Kingston: Discover 300 Years of New York History Dutch Colonies". National Park Service, U.S. Department of the Interior. Cyrchwyd 10 Mai 2011.

Developed by StudentB