Dyneiddiaeth

Mae Dyneiddiaeth (hefyd hiwmaniaeth[1]) yn ddull mewn astudiaeth, athroniaeth, neu ymarfer, sy'n canolbwyntio ar egwyddorion a phryderon dynol. Mewn athroniaeth a gwyddoniaeth gymdeithasol, dyneiddiaeth yw'r safbwynt sy'n cadarnhau bodolaeth rhywbeth a ellir ei alw yn natur ddynol, ac fe'i gyferbynnir â gwrth-ddyneiddiaeth. Mae dyneiddiaeth seciwlar yn ddyfaliad seciwlar sy'n hybu rhesymeg, moeseg, a chyfiawnder, ac yn gwrthod dogma a chredoau goruwchnaturiol a chrefyddol, fel sail moesoldeb a phenderfynu. Cyferbynnir dyneiddiaeth seciwlar â dyneiddiaeth grefyddol, sy'n integreiddio athroniaeth foesegol ddyneiddiol gyda defoddau a chredoau crefyddol sy'n canolbwyntio ar anghenion, diddordebau, a medrau dynion.[2]

Roedd Dyneiddiaeth y dadeni yn fudiad diwylliannol Eidalaidd a oedd yn seiliedig ar astudiaeth o weithiau clasurol.[3][4]

  1. Y Geiriadur Mawr, Gwasg Gomer, 2009
  2. (Saesneg) Genesis of a Humanist Manifesto.
  3. (2007) Compact Oxford English dictionary (yn en). Oxford University Press  “humanism n. 2 a Renaissance cultural movement that turned away from medieval scholasticism and revived interest in ancient Greek and Roman thought.”
  4. Nicholas Mann (1996). The Origins of Humanism. Cambridge University Press, tud. 1-2  “The term umanista was used, in fifteenth century Italian academic jargon to describe a teacher or student of classical literature and the arts associated with it, including that of rhetoric. The English equivalent 'humanist' makes its appearance in the late sixteenth century with a similar meaning. Only in the nineteenth century, however, and probably for the first time in Humanism in Germany in 1809, is the attribute transformed into a substantive: humanism, standing for devotion to the literature of ancient Greece and Rome, and the humane values that may be derived from them.”

Developed by StudentB