Back فينستيرارون Arabic جبل فينستيرارون ARZ Фінстэрааргорн Byelorussian Финстераархорн Bulgarian Finsteraarhorn BS Finsteraarhorn Catalan Finsteraarhorn CEB Finsteraarhorn Czech Finsteraarhorn German Finsteraarhorn English

Finsteraarhorn

Finsteraarhorn
Mathmynydd Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirBern, Valais Edit this on Wikidata
GwladBaner Y Swistir Y Swistir
Uwch y môr4,274 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau46.53747°N 8.12603°E Edit this on Wikidata
Manylion
Amlygrwydd2,279 metr Edit this on Wikidata
Rhiant gopaMont Blanc Edit this on Wikidata
Cadwyn fynyddFinsteraarhorn-Oberaarhorn-Galmihorn Group Edit this on Wikidata
Map
[golygwch ar Wicidata]

Y Finsteraarhorn (4,274 metr (14,022 troedfedd)) yw'r mynydd uchaf yn yr Alpau Bernaidd yn y Swistir a chopa enwocaf y Swistir. Y Finsteraarhorn yw'r nawfed mynydd uchaf, a'r trydydd copa amlycaf, yn yr Alpau. Yn 2001 dynodwyd y massif a'r rhewlifoedd sy'n ei amgylchynu yn rhan o Safle Treftadaeth Byd Jungfrau-Aletsch.

Mae esgyniad cyntaf y Finsteraarhorn wedi bod yn destun dadleuol. Dywedir fod y copa wedi'i gyrraedd am y tro cyntaf gan y gwŷr lleol Arnold Abbühl, Joseph Bortes and Aloys Volker yn 1812, ond bu rhai yn amau hynny.[1][2]

Mewn erthyglau a gyhoeddwyd yn 1881 a 1908, bu i'r mynyddwyr a haneswyr Gottlieb Studer [2] a W.A.B. Coolidge,[3] ddatgan eu bod yn argyhoeddiedig o lwyddiant ymgais 1812. Serch hynny, daeth John Percy Farrar i'r casgliad mewn erthygl a gyhoeddodd yn yr Alpine Journal yn 1913 mai cyrraedd man oedd tua 200m i'r de o'r copa wnaeth y dringwyr hynny, ond gan bwysleisio bod honno'n dipyn o gamp yn ei dydd.[1]

John Clough Williams-Ellis oedd y Cymro cyntaf i gyrraedd y copa, yn ôl pob tebyg.[4] Dringodd y mynydd Awst 13, 1857, yng nghwmni John Frederick Hardy, William Mathews, Benjamin St John Attwood-Mathews a Edward Shirley Kennedy, ynghyd â Auguste Simond a Jean Baptiste Croz o Chamonix, Johann Jaun yr Hynaf o Meiringen, Aloys Bortis o Fiesch a'r porthor Alexander Guntern o Biel yn Goms. Roedden nhw'n gadael Konkordiaplatz am 2:30 yp, ac yn cyrraedd y copa am 11:53 yh. Ar gopa'r Finsteraarhorn, penderfynodd y dringwyr sefydlu cymdeithas a'i galw yn y Clwb Alpaidd.

  1. ↑ 1.0 1.1 Farrar, J. P.. "The First Ascent of the Finsteraarhorn: A Re-examination". Alpine Journal 27: 263–300. https://books.google.com/books?id=0DM6AQAAIAAJ&pg=PA263.
  2. ↑ 2.0 2.1 Gottlieb Samuel Studer, Ueber die Reise dess Herrn Dr. Rudolf Meier von Aarau auf das Finsteraarhorn im Sommer 1812, Jahrbuch SAV, 1882, pp. 407-424
  3. ↑ W.A.B. Coolidge, The Alps in nature and history, Methuen & Co, London, 1908, pp 217-219
  4. ↑ "'John Clough Williams-Ellis' yn y Bywgraffiadur Cymreig". Y Bywgraffiadur Cymreig.

Developed by StudentB