Jawa

Jawa

Math	ynys
Poblogaeth	160,293,748
Cylchfa amser	Cylchfa Amser Gorllewin Indonesia
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Ynysoedd Sunda Fawr
Lleoliad	Y Môr Java
Gwlad	Indonesia
Arwynebedd	128,297 km²
Uwch y môr	3,676 metr
Gerllaw	Cefnfor India, Y Môr Java, Bali Strait, Culfor Sunda, Madura Strait
Cyfesurynnau	7.4917°S 110.0044°E
Hyd	1,062 cilometr
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Mae Jawa^[1] (weithiau Jafa) yn un o ynysoedd Indonesia. Mae'n ynys weddol fawr, 132,000 cilometr sgwâr, a hi yw'r fwyaf poblog o ynysoedd y byd, gyda 114 miliwn o drigolion.

Rhennir Jafa yn bedair talaith, un ardal arbennig (daerah istimewa), ac ardal y brifddinas, Jakarta:

• Banten
• Jakarta
• Jawa Barat (Gorllewin Jawa)
• Jawa Tengah (Canolbarth Jawa)
• Jawa Timur (Dwyrain Jawa)
• Yogyakarta (ardal arbennig)

Mae Jawa'n un o gadwyn o ynysoedd, gyda Sumatra i'r gogledd-orllewin a Bali i'r dwyrain. I'r gogledd-ddwyrain mae ynys Borneo. Mae Jafa yn ardal folcanig, gyda nifer o losgfynyddoedd, ac oherwydd hyn mae'r tir yn ffrwythlon iawn.

Ar Jawa mae prifddinas Indonesia, Jakarta. Mae nifer o ddinasoedd mawr eraill, yn cynnwys Surabaya, Bandung a Semarang. Ymhlith nodweddion diddorol yr ynys mae teml Fwdhaidd Borobudur a theml Hindwaidd Prambanan. Siaredir Jafaneg yn y canolbarth a'r dwyrain, a Swndaneg yn y gorllewin.

1. ↑ Jones, Gareth (gol.). Yr Atlas Cymraeg Newydd (Collins-Longman, 1999), t. 104.