Lleuad

Lleuad

Enghraifft o'r canlynol	lleuad planedol, lleuad mas planedol, lleuad arferol
Màs	73.4767 ±0.0033
Rhan o	System Daear-Lleuad
Dechrau/Sefydlu	c. Mileniwm 4528. CC
Lleoliad	Cysawd yr Haul mewnol
Yn cynnwys	Atmosphere of the Moon, Montes Pyrenaeus, geological features on the Moon, lunar soil
Enw brodorol	Moon
Pellter o'r Ddaear	385,000.5 cilometr
Echreiddiad orbital	0.0567 ±0.0001
Radiws	1,737.1 cilometr, 1,738.14 cilometr, 1,735.97 cilometr
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Seryddiaeth

Lleuad Planed Seren Galaeth Bydysawd Astroffiseg Cosmoleg Nifwl

Y Lleuad (enw benywaidd) neu'r Lloer (enw benywaidd; symbol: ) yw unig loeren naturiol sylweddol y Ddaear.

Mae'r Lleuad yn troi o amgylch y ddaear mewn orbit o 27.3 diwrnod ac ei gyfartaledd pellter o'r ddaear yw 384,403 km. Fe gymer 1.3 eiliad i'r goleuni o'r haul a adlewyrchir oddi ar wyneb y Lleuad deithio i'r ddaear (yn ôl cyflymdra goleuni). Mae tua 500,000 o graterau ar ei hwyneb. Grym disgyrchiant sydd yn dal y lleuad yn ei horbit. Does fawr ddim atmosffer ganddi i'w hamddiffyn. Credir i'r lleuad gael ei ffurfio 4.46 biliwn^[1] o flynyddoedd yn ôl, ychydig wedi i'r Ddaear gael ei ffurfio. Ceir sawl damcaniaeth ynghylch sut y crewyd y Lleuad, ond y fwyaf poblogaidd gan seryddwyr yw iddi gael ei ffurfio o ddarnau o'r Ddaear wedi i gorff enfawr o faint y blaned Mawrth wrthdaro a'r Ddaear. Gelwir y corff hwn yn Theia.

Fe wnaeth dadansoddiad yn Awst 2018 gadarnhau am y tro cyntaf bod "tystiolaeth pendant" i ddweud bod dŵr ar ffurf rhew yn bodoli ar wyneb y Lleuad.^[2] Mae dyddodion rhew i'w ganfod ar begynnau'r De a'r Gogledd er bod mwy i'w gael ym mhegwn y De, lle mae dŵr wedi ei ddal mewn ceudyllau a holltau mewn cysgod parhaol, sy'n ei ganiatau i barhau fel rhew ar yr wyneb am nad yw pelydrau haul yn eu cyrraedd.^[3]

1. ↑ #author.fullName}. "The moon is 40 million years older than we thought it was". New Scientist (yn Saesneg). Cyrchwyd 2023-11-04.
2. ↑ "Water ice 'detected on Moon's surface'". BBC News (yn Saesneg). 2018-08-21. Cyrchwyd 2023-11-04.
3. ↑ "Water Ice Confirmed on the Surface of the Moon for the 1st Time!". Space.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 21 August 2018. Cyrchwyd 21 August 2018.