Math | rhanbarth, ardal hanesyddol, divided region, ardal ddiwylliannol, tiriogaeth dan feddiant, cyrchfan i dwristiaid |
---|---|
Cylchfa amser | UTC+2, UTC+03:00 |
Daearyddiaeth | |
Rhan o'r canlynol | De Lefant |
Lleoliad | De-orllewin Asia |
Gwlad | Palesteina |
Cyfesurynnau | 31.625321°N 35.145264°E |
Tiriogaeth hanesyddol yn y Dwyrain Canol sy'n gorwedd rhwng y Môr Canoldir ac Afon Iorddonen a gwlad a grewyd ar ddiwedd y Rhyfel Byd Cyntaf o dan reolaeth Prydain wrth i hen Ymerodraeth yr Otomaniaid yn y Dwyrain Canol ddarnio yw Palesteina. Cyfeirir ati yn aml wrth yr enw Y Tir Sanctaidd hefyd, am ei bod yn cynnwys lleoedd sy'n gysegredig i'r tair crefydd Abrahamig, sef Cristnogaeth, Iddewiaeth ac Islam. Er na fu iddi hanes hir fel uned wleidyddol fodern, llwyddwyd yn sgîl sefydlu gwladwriaeth Iddewig Israel ar yr un diriogaeth, i lunio hunaniaeth Balesteinaidd genedlaethol, a gâi ei mynegi'n bennaf trwy Fudiad Rhyddid Palesteina (PLO).
Bellach mae gan y Palesteiniaid wladwriaeth yn y Tiriogaethau Palesteinaidd hyn: Llain Gaza, rhwng Israel a'r Aifft ar lan y Môr Canoldir, a reolir gan Awdurdod Cenedlaethol Palesteina. Mae'r Lan Orllewinol, rhwng Israel a Gwlad Iorddonen, hefyd o dan reolaeth yr Awdurdod hwn. Fodd bynnag, mae'r tiriogaethau hyn yn cael eu hystyried yn Diriogaethau a Feddianwyd gan y Palesteiniaid a'r Cenhedloedd Unedig am fod Israel yn rheolwr de facto arnynt o hyd. Mae tua 100 o wledydd led-led y byd yn cydnabod hawl y Palesteiniaid i'w hanibyniaeth. Ar 3 o Hydref 2014 cafwyd anerchiad gan Brif Weinidog Sweden y byddai ei wlad yn cydnabod cenedl Palesteina ac yna ar 13 Hydref 2014 pleidleisiodd Llywodraeth y DU o 274 i 12 o blaid cydnabod Palesteina yn genedl.[2][3][4] Yn Ionawr 2015 cyhoeddwyd y byddai y Llys Troseddau Rhyngwladol yn agor Ymchwiliad i droseddau yn ymwneud ag Ymosodiad Israel ar Lain Gaza 2014.