Rosa Luxemburg

Rosa Luxemburg
Ffugenw	R. Kruszynska
Ganwyd	Rozalia Luxenburg  5 Mawrth 1871  Zamość
Bu farw	15 Ionawr 1919  Berlin
Dinasyddiaeth	yr Almaen, Ymerodraeth Rwsia
Addysg	Doethuriaeth Nauk mewn Gwyddoniaeth Wleidyddol
Alma mater	Prifysgol Zurich
Galwedigaeth	gwleidydd, athronydd, chwyldroadwr, economegydd, newyddiadurwr, golygydd, damcaniaethwr gwleidyddol, casglwr botanegol, person ôl-raddedig ym maes busnes, gohebydd gyda'i farn annibynnol, golygydd cyfrannog, darlithydd
Adnabyddus am	The Accumulation of Capital, Social Reform or Revolution
Plaid Wleidyddol	Plaid Sosialaidd, Democrataidd yr Almaen, Plaid Gomiwnyddol yr Almaen, Plaid Sosialaidd Ddemocrataidd Annibynnol yr Almaen, Spartacus League, Social Democracy of the Kingdom of Poland and Lithuania
Priod	Gustav Lübeck, Julian Marchlewski
Partner	Leo Jogiches
llofnod

Roedd Rosa Luxemburg (Pwyleg: Róża Luksemburg) (5 Mawrth 1871 – 15 Ionawr 1919) yn feddyliwr Marcsaidd a chwyldroadwraig Iddewig, yn enedigol o Wlad Pwyl.^[1]

Ganed hi yn Zamość ger Lublin, Gwlad Pwyl, yn ferch i farsiandïwr coed. Cymerodd ran mewn mudiadau adain-chwith, a bu raid iddi ffoi i'r Swistir yn 1889, lle astudiodd ym Mhrifysgol Zürich. Yn 1898, priododd Gustav Lübeck, a symudodd i Berlin. Bu'n flaenllaw mewn nifer o bleidiau ar y chwith yn yr Almaen, a sefydlodd gylchgrawn o'r enw Die Rote Fahne (Y Faner Goch). Gyda Karl Liebknecht, sefydlodd y Spartakusbund, grŵp a ddaeth yn Blaid Gomiwnyddol yr Almaen yn nes ymlaen. Ym mis Ionawr 1919 cymerodd ran mewn gwrthryfel aflwyddiannus yn Berlin. Cymerwyd Luxembourg yn garcharor a'i saethu; taflwyd ei chorff i Gamlas Landwehr, Berlin.

• 
  Rosa Luxemburg
• 
  Clara Zetkin (chwith) a Rosa Luxemburg ar eu ffordd i Gyngres yr SPD, Magdeburg, 1910
• 
  Cerflun gan Rolf Biebl yn Franz-Mehring-Platz, Friedrichshain, Berlin.

1. ↑ Luxemburg biography at marxists.org