| Santes Gwawr | |
|---|---|
| Ganwyd | 4 g  Teyrnas Brycheiniog |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | arweinydd crefyddol |
| Tad | Brychan |
| Mam | Prawst |
| Priod | Elidir Lydanwyn |
| Plant | Llywarch Hen |
Santes o'r 6g oedd Gwawr, ac un o 24 o ferched y brenin Brychan o Geredigion a Prawst verch Tudwal, ei mam. Mae'n bosib y cyfeiriwyd ati gyda'r enwau canlynol, hefyd: "Goddeu", "Saint Gwrygon" a "Gwrugon".[1]
Dywedir iddi briodi Elidir Lydanwyn ap Meirchion (Elidir "gul" Lydanwyn Ap Meirchion), Brenin Rheged ac iddynt gael dau o blant: Helydd verch Elidir a Llywarch Hen ab Elidir, aelod o deulu brenhinol Rheged yn yr Hen Ogledd a bardd. Ceir cofnod iddi gael ei geni ym Manaw Gododdin (yn yr Alban erbyn hyn), ond mae'n fwy na theby mai symud yno a wnaeth.
Roedd ganddi nifer o chwiorydd, neu hanner-chwiorydd, gan gynnwys: Arianwen, Rhiangar, Gwladys, Gwrgon, Nefydd, Lleian, Marchell, Meleri, Nefyn, Tutglid, Belyau, Ceinwen, Cynheiddon, Ceindrych, Clydai, Dwynwen, Eiluned, Goleudydd, Gwen, Ilud, Tybïe, Tudful, a Tangwystl.
- ↑ www.library.wales; A Welsh Classical Dictionary: People in History and Legend up to about A.D. 1000 gan Peter Clement Bartrum; adalwyd 14 Medi 2019.