Sgoteg Wlster

Enw_iaith
Siaredir yn
Rhanbarth
Cyfanswm siaradwyr
Teulu ieithyddol
  • {{{enw}}}
Codau ieithoedd
ISO 639-1 Dim
ISO 639-2
ISO 639-3
Wylfa Ieithoedd
English dialects in Ulster contrast.png

Mae Sgoteg Wlster (Sgoteg Wlster: Ulstèr-Scotch, Gwyddeleg: Albainis Uladh),[1][2] a elwir hefyd yn Ulster Scotch neu Ullans, yn dafodiaith Sgoteg a siaredir mewn rhannau o Wlster yng Ngogledd Iwerddon a Gweriniaeth Iwerddon.[3][4][5] Fe'i hystyrir yn gyffredinol yn dafodiaith neu grŵp o dafodieithoedd Sgoteg, er bod grwpiau fel Cymdeithas Iaith Sgoteg Wlster[6] ac Academi Sgoteg Wlster[7] yn ei hystyried yn iaith yn ei rhinwedd ei hun, a'r Ulster-Scots Agency[8] a chyn Adran Diwylliant, Celfyddydau a Hamdden[9] wedi defnyddio'r term Ulster-Scots language.

Gall rhai diffiniadau o Sgoteg Wlster hefyd gynnwys Saesneg Safonol a siaredir ag acen Sgoteg Wlster.[10][11] Mae hon yn sefyllfa debyg i'r Sgoteg Iseldir yr Alban â Saesneg Safonol yr Alban[12] gyda geiriau yn cael eu hynganu gan ddefnyddio'r ffonemau o eiddo Sgoteg Wlster sydd agosaf at rai Saesneg Safonol.[12] Dylanwadwyd ar Sgoteg Wlster gan Saesneg Iwerddon, yn enwedig Saesneg Wlster, a Gwyddeleg Wlster. O ganlyniad i ddylanwadau cystadleuol Saesneg a Sgoteg, gellir disgrifio amrywiaethau o Sgoteg Wlster yn "fwy Saesneg" neu'n "fwy Sgoteg" eu naws.[11]

  1. "Ulster-Scots Agency". Ulster-Scots Agency. Cyrchwyd 17 Ebrill 2015.
  2. "Anent Oorsels". Ulsterscotslanguage.com. Cyrchwyd 17 Ebrill 2015.
  3. Gregg, R. J. (1972) "The Scotch-Irish Dialect Boundaries in Ulster" in Wakelin, M. F., Patterns in the Folk Speech of the British Isles, London: Athlone Press
  4. Macafee, C. (2001) "Lowland Sources of Ulster Scots" in J. M. Kirk & D. P. Ó Baoill, Languages Links: the Languages of Scotland and Ireland, Belfast: Cló Ollscoil na Banríona, p. 121
  5. Harris, J. (1985) Phonological Variation and Change: Studies in Hiberno English, Cambridge, p. 15
  6. "Language". Ulster-Scots Language Society. Cyrchwyd 12 May 2017.
  7. Montgomery, Michael. "An Academy established and the task begun: A report on work in progress". Ulster-Scots Academy. Cyrchwyd 12 May 2017.
  8. "An introduction to the Ulster-Scots Language". Ulster-Scots Agency. Cyrchwyd 12 May 2017.
  9. "Strategy to Enhance and Develop the Ulster-Scots Dialect, Heritage and Culture 2015–2035" (PDF). Department of Culture, Arts and Leisure (Northern Ireland). Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 3 October 2015. Cyrchwyd 17 May 2017.
  10. Gregg, R. J. (1964) "Scotch-Irish Urban Speech in Ulster: a Phonological Study of the Regional Standard English of Larne, County Antrim" in Adams, G. B. Ulster Dialects: an Introductory Symposium, Cultura: Ulster Folk Museum
  11. 11.0 11.1 Harris, J. (1985) Phonological Variation and Change: Studies in Hiberno English, Cambridge.
  12. 12.0 12.1 Harris (1984) "English in the north of Ireland" in P. Trudgill, Language in the British Isles, Cambridge; p. 119

Developed by StudentB