Stilicho

Stilicho
Ganwyd	359  Caergystennin
Bu farw	22 Awst 408  Ravenna
Dinasyddiaeth	Rhufain hynafol
Galwedigaeth	gwleidydd, person milwrol
Swydd	Magister militum, seneddwr Rhufeinig, Conswl Rhufeinig
Priod	Serena
Plant	Maria, Thermantia, Eucherius
Perthnasau	Galla Placidia
Llinach	Llinach Theodosius

Roedd Flavius Stilicho (c. 359 - 22 Awst, 408) yn gadfridog Rhufeinig fu'n gwasanaethu fel magister militum ac a fu am gyfnod yn llywodraethwr de facto yr ymerodraeth yn y gorllewin.

Ganed Stilicho yn yr hyn sy'n awr yr Almaen. Roedd ei dad yn Fandal a'i fam yn ddinesydd Rhufeinig. Ynunodd a'r fyddin Rufeinig a daeth i amlygrwydd yn ysfod teyrnasiad yr ymerawdwr Theodosius I. Yn 384 gyrrodd Theodosius ef fel llysgennad at frenin Persia, Shapur III, i drefnu cytundeb heddwch a rhannu Armenia. Pan ddychwelodd, gwnaeth Theodosius ef yn gadfridog, gyda'r gorchwyl o amddiffyn yr ymerodraeth yn erbyn y Fisigothiaid. Priododd Stilicho nith yr ymerawdwr, Serena, a ganwyd mab o'r enw Eucherius iddynt.

Ychydig cyn ei farw yn 395, penododd Theodosius ef yn llywodraethwr ar ran ei fab ieuanc Honorius, a ddaeth yn ymerawdwr yn y gorllewin. Bu Stilicho yn ymladd am flynyddoedd yn erbyn y Fisigothiaid dan Alaric I, gan eu gorchfygu ym Macedonia yn 397. Gorchfygodd wrthryfel y comes Gildo yng Ngogledd Affrica yr un flwyddyn. Ymladdodd ddwy frwydr fawr arall yn erbyn Alaric, Pollentia yn 402 a Verona yn 403.

Yn 408 datblygodd cynllwyn ei ei erbyn gan rai o swyddogion y llys, yn enwedig Olympius. Cyhuddwyd ef o gynllwynio gydag Alaric ac o fwriadu gwneud ei fab yn ymerawdwr. Cymerwyd ef i'r ddalfa yn Ravenna, a dienyddiwyd ef ar 22 Awst. Llofruddiwyd ei fab Eucherius yn Rhufain yn fuan wedyn.

Gwanychodd y digwyddiadau hyn yr ymerodraeth yn y gorllewin yn sylweddol, ac erbyn Medi 408 roedd Alaric wedi gosod gwarchae ar ddinas Rhhufain ei hun. Yn 410 meddiannodd Alaric y ddinas a'i hanrheithio.