Sun Tzu

Sun Tzu
Ganwyd	孫武  c. 544 CC  Qi
Bu farw	Gusu
Dinasyddiaeth	Qi, Wu
Galwedigaeth	llenor, athronydd, person milwrol
Adnabyddus am	Celfyddyd Rhyfel
Tad	Sun Ping
Plant	Sun Ming Zi
Perthnasau	Sun Jian

Awdur o Tsieina oedd Sun Tzu (Pinyin: Sūn Zǐ, "Meistr Sun", tua 544—496 CC). Mae'n adnabyddus fel awdur y llyfr Sūnzǐ Bīngfǎ ("Celfyddyd Rhyfel"), llyfr eithriadol o ddylanwadol ar gelfyddyd filwrol.

Nid yw haneswyr yn cytuno a oedd Sun Tzu yn gymeriad hanesyddol ai peidio. Yn ôl yr hanesydd Sima Qian, yn ysgrifennu yn yr 2 CC, ganed Sun Tzu yng ngwladwriaeth Ch'i, a bu'n gadfridog i frenin teyrnas Wu. Mae eraill yn dyddio'r llyfr Sūnzǐ Bīngfǎ i gyfnod ddiweddarach, sef Cyfnod y Gwladwriaethau Rhyfelgar (403–221 CC), ar sail ei ddisgrifiad o ryfel.

Dyma rai o ddyfyniadau o Sūnzǐ Bīngfǎ:

知彼知己，百戰不殆；不知彼而知己，一勝一負；不知彼，不知己，每戰必殆 Os ydym yn adnabod y gelyn ac yn adnabod ein hunain ni chawn ein curo o fewn can brwydr, os nad ydym yn adnabod y gelyn ond yn adnabod ein hunain, cewn un fuddugoliaeth am bob goresgyniad, os nad ydym yn adnabod nid y gelyn na ni ein hunain, byddem yn colli pob brwydr.

是故百戰百勝，非善之善者也；不戰而屈人之兵，善之善者也 Nid yw brwydro canwaith ac ennill canwaith yn gystal camp a chael gafael o luoedd y gelyn heb ymladd o gwbl.