Swnni

Rhan o gyfres ar; Islam ;
	Athrawiaeth;
	Allah · Undod Duw; Muhammad · Proffwydi Islam
	Arferion;
	Cyffes Ffydd · Gweddïo ; Ymprydio · Elusen · Pererindod
	Hanes ac Arweinwyr;
	Ahl al-Bayt · Sahaba ; Califfiaid Rashidun · Imamau Shi'a
	Testunau a Deddfau;
	Coran · Sŵra · Sunnah · Hadith; Fiqh · Sharia; Kalam · Tasawwuf (Swffiaeth)
	Enwadau;
	Sunni · Shi'a
	Diwylliant a Chymdeithas;
	Astudiaethau Islamig · Celf; Calendr · Demograffeg; Gwyliau · Mosgiau · Athroniaeth; Gwleidyddiaeth · Gwyddoniaeth · Merched
	Islam a chrefyddau eraill;
	Cristnogaeth · Iddewiaeth ;
	Gweler hefyd;
	Islamoffobia · Termau Islamig; Islam yng Nghymru

Enwad fwyaf Islam yw Swnni^[1] neu Islam Swnni. Cyfeirir at Islam Swnni fel Ahl as-Sunnah wa’l-Jamā‘ah (Arabeg: أهل السنة والجماعة‎ "pobl [sy'n dilyn] esiampl (Mohamed) a'r Gymuned") hefyd neu Ahl as-Sunnah (Arabeg: أهل السنة‎). Daw'r gair 'Swnni' o'r gair Sunnah (Arabeg: سنة‎), sy'n golygu geiriau neu weithredoedd neu esiampl Mohamed, proffwyd Islam.

Mae tua 85% neu ragor o Fwslemiaid yn Swnni. Yr enwad ail fwyaf yw Islam Shïa (rhwng 15% a 20% o Fwslemiaid), sydd i'w cael yn bennaf yn Iran, de Irac, Iemen a rhannau o Syria, Libanus ac Affganistan: y tu allan i'r cadarnleoedd hynny mae'r Swnni yn ffurffio'r mwyafrif llethol yn y gwledydd Islamig, o'r Maghreb i Indonesia.

Deilliodd y gwahaniaethau rhwng Mwslimiaid Swnni a Shïa o anghytundeb ynghylch yr olyniaeth i Muhammad ac o ganlyniad daeth arwyddocâd gwleidyddol ehangach a pgegynu barn, yn ogystal â dimensiynau diwinyddol a barnwrol. Yn ôl traddodiadau Swnni, ni adawodd Muhammad unrhyw olynydd. Penododd cyfranogwyr y Saqifah dyn o'r enw Abu Bakr fel y nesaf yn y llinell (hy y califf cyntaf).^[2]^[3] Mae hyn yn wahanol i farn y Shïa, sy'n credu bod Muhammad wedi penodi ei fab-yng-nghyfraith a chefnder Ali ibn Abi Talib yn olynydd iddo.^[4]

Cyfeirir at ymlynwyr y Swnni mewn Arabeg yn ahl as-sunnah wa l-jamāʻah ("pobl y Sunnah a'r gymuned") neu ahl as-Sunnah, yn fyr. Gelwir eu hathrawiaeth a'u harferion weithiau'n Swnnïaeth,^[5] tra bod ymlynwyr yn cael eu hadnabod fel Mwslemiaid Swnni, Swnnïaid, ac Ahlus Sunnah. Cyfeirir at Swnni weithiau fel "Islam uniongred",^[6]^[7]^[8] er bod rhai ysgolheigion yn ystyried y cyfieithiad hwn yn amhriodol.^[9]

Mae gan y Coran, ynghyd â'r hadith (yn enwedig y rhai a gasglwyd yn Kutub al-Sittah) gonsensws cyfreithiol rhwymol, ac felly'n sail i bob deddf draddodiadol o fewn Islam Swnni. Mae dyfarniadau Sharia yn deillio o'r ffynonellau sylfaenol hyn, ar y cyd â rhesymu, ystyriaeth o les y cyhoedd a disgresiwn cyfreitheg, gan ddefnyddio egwyddorion cyfreitheg a ddatblygwyd gan yr ysgolion cyfreithiol traddodiadol. Mewn materion sy'n ymweneud a chredo, mae traddodiad Swnni yn cynnal chwe cholofn imān (ffydd) ac yn cynnwys ysgolion Ash'ari a Maturidi o Kalam (diwinyddiaeth) yn ogystal â'r ysgol destunol a elwir yn ddiwinyddiaeth draddodiadol.

↑ Geiriadur yr Academi, "Sunni".
↑ Fitzpatrick, Coeli; Walker, Adam Hani (2014). Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God [2 volumes]. ABC-CLIO. t. 3. ISBN 978-1-61069-178-9.
↑ Madelung, Wilferd (1997). The Succession to Muhammad. Cambridge University Press. t. xi. ISBN 0-521-64696-0.
↑ Jafri, Syed Husain Mohammad (27 August 1976). The Origins and Early Development of Shi'a Islam (Millennium (Series)) (The Millennium (Series).). Karachi, Pakistan: Oxford University Press (First Published By Longman Group Ltd and Librairie du Liban 1979). tt. 19–21. ISBN 9780195793871. The Shi'a unequivocally take the word in the meaning of leader, master and patron and therefore the explicitly nominated successor of the Prophet. The Sunnis, on the other hand, interpret the word mawla in the meaning of a friend or the nearest kin and confidant.
↑ "Sunnism". -Ologies & -Isms. The Gale Group. Cyrchwyd 5 October 2016.
↑ John Richard Thackrah (2013). Dictionary of Terrorism (arg. 2, revised). Routledge. t. 252. ISBN 978-1-135-16595-6.
↑ Nasir, Jamal J., gol. (2009). The Status of Women Under Islamic Law and Modern Islamic Legislation (arg. revised). Brill. t. 11. ISBN 9789004172739.
↑ George W. Braswell (2000). What You Need to Know about Islam & Muslims (arg. illustrated). B&H Publishing Group. t. 62. ISBN 978-0-8054-1829-3.
↑ An Introduction to the Hadith. John Burton. Published by Edinburgh University Press. 1996. p. 201. Cite: "Sunni: Of or pertaining sunna, especially the Sunna of the Prophet. Used in conscious opposition to Shi'a, Shi'í. There being no ecclesia or centralized magisterium, the translation 'orthodox' is inappropriate. To the Muslim 'unorthodox' implies heretical, mubtadi, from bid'a, the contrary of sunna and so 'innovation'."

[1] Geiriadur yr Academi, "Sunni".

[FitzpatrickWalkerP3-2] Fitzpatrick, Coeli; Walker, Adam Hani (2014). Muhammad in History, Thought, and Culture: An Encyclopedia of the Prophet of God [2 volumes]. ABC-CLIO. t. 3. ISBN 978-1-61069-178-9.

[3] Madelung, Wilferd (1997). The Succession to Muhammad. Cambridge University Press. t. xi. ISBN 0-521-64696-0.

[4] Jafri, Syed Husain Mohammad (27 August 1976). The Origins and Early Development of Shi'a Islam (Millennium (Series)) (The Millennium (Series).). Karachi, Pakistan: Oxford University Press (First Published By Longman Group Ltd and Librairie du Liban 1979). tt. 19–21. ISBN 9780195793871. The Shi'a unequivocally take the word in the meaning of leader, master and patron and therefore the explicitly nominated successor of the Prophet. The Sunnis, on the other hand, interpret the word mawla in the meaning of a friend or the nearest kin and confidant.

[5] "Sunnism". -Ologies & -Isms. The Gale Group. Cyrchwyd 5 October 2016.

[6] John Richard Thackrah (2013). Dictionary of Terrorism (arg. 2, revised). Routledge. t. 252. ISBN 978-1-135-16595-6.

[7] Nasir, Jamal J., gol. (2009). The Status of Women Under Islamic Law and Modern Islamic Legislation (arg. revised). Brill. t. 11. ISBN 9789004172739.

[8] George W. Braswell (2000). What You Need to Know about Islam & Muslims (arg. illustrated). B&H Publishing Group. t. 62. ISBN 978-0-8054-1829-3.

[9] An Introduction to the Hadith. John Burton. Published by Edinburgh University Press. 1996. p. 201. Cite: "Sunni: Of or pertaining sunna, especially the Sunna of the Prophet. Used in conscious opposition to Shi'a, Shi'í. There being no ecclesia or centralized magisterium, the translation 'orthodox' is inappropriate. To the Muslim 'unorthodox' implies heretical, mubtadi, from bid'a, the contrary of sunna and so 'innovation'."

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]