Telesgop

John Jones (1818–1898), Bangor, Cymru, gyda'i delesgop 8-modfedd a luniodd ei hun. Mae'r ffortograff hwn allan o: Seryddiaeth a Seryddwyr gan J. S. Evans (Carerdydd, 1923, tud. 273,)

Telesgop adlewyrchiadol 100-modfedd (2.54 m) Hooker yn Arsyllfa Mount Wilson, ger Los Angeles, UDA.

Offeryn "i weld pell yn agos" fel y dywedodd Ellis Wyn yng Ngweledigaethau'r Bardd Cwsg yw'r telesgop (ysbienddrych oedd yr hen enw Cymraeg (neu weithiau 'sbenglas') hynny yw offeryn technegol i berson edrych ar bethau pell er mwyn eu gweld yn well. Mae'n cymryd i fewn ymbelydredd electromagnetig e.e. golau gweladwy.

Yn yr Iseldiroedd yn y 17g y crëwyd y telesgop cyntaf, mae'n debyg; y dyfeisiad allweddol cyn hynny oedd y dulliau diweddaraf o greu'r lens gwydr a drychau ac o fewn degawd, crëwyd y telesgop adlewyrchol cyntaf.^[1]

Yn yr 20g dyfeisiwyd nifer o delesgopau gwahanol gan gynnwys telesgopau radio yn y 1930au a thelesgopau isgoch yn y 1960au. Mae'r gair 'telesgop' bellach yn cyfeirio at ystod eang o offerynnau sy'n synhwyro ac yn cofnodi gwananol rannau o'r sbectrwm electromagnetig.

1. ↑ galileo.rice.edu The Galileo Project > Science > The Telescope by Al Van Helden: "The Hague discussed the patent applications first of Hans Lipperhey of Middelburg, and then of Jacob Metius of Alkmaar... another citizen of Middelburg, Sacharias Janssen had a telescope at about the same time but was at the Frankfurt Fair where he tried to sell it"