Back Middeleeue Afrikaans Mittelalter ALS መካከለኛ ዘመን Amharic Edat Meya AN العصور الوسطى Arabic لقرون لوسطانية ARY عصور وسطانيه ARZ Edá Media AST Orta əsrlər Azerbaijani اورتا عصرلر AZB
Cyfnod hanesyddol sy'n ymestyn yn fras o gwymp yr Ymerodraeth Rufeinig ar ddiwedd y 4g i gyfnod y Dadeni a chychwyn y Diwygiad Protestannaidd (1515) yw'r Oesoedd Canol (neu'r Oesau Canol/Canol Oesoedd). Fe'i rhagfleinir yn hanesyddiaeth draddodiadol Ewrop gan y cyfnod Clasurol (Gwareiddiad Rhufain a Groeg yr Henfyd) ac fe'i olynir gan y Dadeni Dysg a'r Cyfnod Diweddar, sy'n parhau hyd heddiw.
Yn hanes Ewrop, gellir ei rannu'n dri is-gyfnod, sef:
- Yr Oesoedd Canol Cynnar a elwir hefyd Yr Oesoedd Tywyll,
- Yr Oesoedd Canol Uwch (Oes y Tywysogion yng Nghymru),
- a'r Oesoedd Canol Diweddar.
Yn naturiol mae hyd y cyfnodau hyn yn amrywio cryn dipyn o wlad i wlad. Defnyddir y term i ddisgrifio cyfnodau cyffelyb yn hanes gwledydd eraill hefyd, yn arbennig yn achos gwledydd Gogledd Affrica, y Dwyrain Canol ac Asia.
Ar ôl cwymp Ymerodraeth Rhufain yr oedd hi'n gyfnod ansefydlog iawn yn Ewrop. Roedd pobl o sawl rhan o'r byd yn symud trwy'r cyfandir ac felly roedd y gymdeithas yn newid. Ar wahân i'r anhrefn ar ôl i'r Mongoliaid ddod i Ewrop, roedd y sefyllfa yn gwella ar ôl 1000.
Roedd yr Oesoedd Canol yn gyfnod o afiechydon mawr hefyd, gyda'r Pla Du yn lladd tuag 1/3 o boblogaeth Ewrop yn y 14g.