Eigenschaften | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Allgemein | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Name, Symbol, Ordnungszahl | Promethium, Pm, 61 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elementkategorie | Lanthanoide | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gruppe, Periode, Block | La, 6, f | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aussehen | metallisch | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CAS-Nummer | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
EG-Nummer | 231-121-9 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ECHA-InfoCard | 100.028.292 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Massenanteil an der Erdhülle | 1,5 · 10−15 ppm[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomar[2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atommasse | (147Pm) 146,9151 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomradius (berechnet) | 185 (205) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kovalenter Radius | 199 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronenkonfiguration | [Xe] 4f5 6s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. Ionisierungsenergie | 5.58187(4) eV[3] ≈ 538.1 kJ/mol[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. Ionisierungsenergie | 10.938(20) eV[3] ≈ 1055.4 kJ/mol[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. Ionisierungsenergie | 22.44(8) eV[3] ≈ 2170 kJ/mol[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. Ionisierungsenergie | 41.17(9) eV[3] ≈ 3970 kJ/mol[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. Ionisierungsenergie | 61.7(3) eV[3] ≈ 5950 kJ/mol[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Physikalisch[2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aggregatzustand | fest | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dichte | 7,2 g/cm3[1] (25 °C)[5] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Schmelzpunkt | 1353 K (1080[7] °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Siedepunkt | 3273 K[6] (3000 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Molares Volumen | 20,10 · 10−6[1] m3·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Verdampfungsenthalpie | 290 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Schmelzenthalpie | 7,7 kJ·mol−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektrische Leitfähigkeit | 1,33 · 106 S·m−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wärmeleitfähigkeit | 15 W·m−1·K−1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Chemisch[2] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oxidationszustände | +3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Normalpotential | −2,423 V (Pm3+ + 3 e− → Pm)[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Isotope | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Weitere Isotope siehe Liste der Isotope | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gefahren- und Sicherheitshinweise | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Radioaktiv | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Soweit möglich und gebräuchlich, werden SI-Einheiten verwendet. Wenn nicht anders vermerkt, gelten die angegebenen Daten bei Standardbedingungen. |
Promethium (von Prometheus, einem Titanen der griechischen Mythologie) ist ein chemisches Element mit dem Elementsymbol Pm und der Ordnungszahl 61. Im Periodensystem steht es in der Gruppe der Lanthanoide und zählt damit auch zu den Metallen der Seltenen Erden. Promethium wurde 1945 als Spaltprodukt des Urans entdeckt. Durch seine Entdeckung wurde die letzte Lücke im Periodensystem geschlossen.
Alle Promethium-Isotope sind radioaktiv, das heißt, sämtliche Atomkerne, die 61 Protonen enthalten, sind instabil und zerfallen. Promethium und das leichtere Technetium (43) sind die einzigen Elemente mit kleinerer Ordnungszahl als Bismut (83), die diese Eigenschaft besitzen.