Kimrio | |||||
Cymru | |||||
flago | blazono | ||||
Nacia himno: Hen Wlad Fy Nhadau | |||||
Nacia devizo: Cymru am byth (Kimrio por ĉiam) | |||||
lando de Britio lando administra regiono nacio lando por sporto vd | |||||
---|---|---|---|---|---|
Bazaj informoj | |||||
Ĉefurbo | Cardiff/Caerdydd | ||||
Oficiala(j) lingvo(j) | kimra lingvo, angla lingvo | ||||
Uzata(j) lingvo(j) | kimra (20%), angla (80%) | ||||
Plej ofta(j) religio(j) | katolikoj, protestantoj | ||||
Areo | 21 218 km² | ||||
- % de akvo | 0,02 % | ||||
Loĝantaro | 3 131 640 (2022) | ||||
Loĝdenso | 140 loĝ./km² | ||||
Horzono | +0 (en somero +1) | ||||
Interreta domajno | uk | ||||
Landokodo | UK | ||||
Telefona kodo | 44 | ||||
Plej alta punkto | Yr Wyddfa | ||||
Politiko | |||||
Politika sistemo | Parlamenta konstitucia monarkio | ||||
Ŝtatestro | reĝo Karlo la 3-a | ||||
Ĉefministro | Eluned Morgan (ekde 6-a de aŭgusto 2024) | ||||
Nacia tago | 1-a de marto | ||||
Sendependiĝo | parto de Britio | ||||
Ekonomio | |||||
Valuto | Brita pundo (GBP) | ||||
| |||||
Esperanto-movado | |||||
Landa E-asocio | Esperanto-movado en Kimrio | ||||
Kimrio aŭ Kimrujo (kimre Cymru [kimri], angle Wales [ŭejlz]), estas malgranda montara lando en la okcidenta marbordo de Britio. La nomo "Kimrio" venas de la kimra Cymru, siavice de cymry kiu signifas "samlandanoj". La nomo "Wales" venas de la Anglosaksa, kaj signifas "[lando de la] fremdlanduloj." Laŭ la stato de 2022 en la komunumo loĝis 3 131 640 loĝantoj sur areo de 21 218 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 148 loĝantoj/km².
Kiam la anglosaksoj invadis Brition, ili forpelis multajn keltojn mez-britiajn al Kimrio, jam loĝata de keltoj ekde antaŭ la romia konkero. La kimroj rezistis la anglojn, sed malvenkis en 1282 al Eduardo la 1-a. Postaj ribeloj fiaskis, plej klare en 1409. En 1536, Kimrio formale unuiĝis kun Anglio; publikaj aŭtoritatoj uzis nur la anglan kaj tiel forigis la kimrojn el la administrado. Hodiaŭ la kimra havas oficialan statuson, sed nur ĉirkaŭ 600.000 kimroj parolas la kimran kaj la anglan, kaj nur 32.000 homoj parolas nur la kimran.
La ĉefurbo de Kimrio de 1955 estas Cardiff/Caerdydd (315.000). Ĝis 1999 Kimrio estis centre regata de Londono; nun ekzistas Nacia Asembleo por Kimrio kiu tamen ne havas plenan regpotencon, ĉar Kimrio (male al Skotlando kaj Nord-Irlando) havas leĝ-identecon kun Anglio.