Klaketo

Klaketoj estas plozivoj artikulaciataj per du samtempaj fermoj en la buŝa kavaĵo. La aeron enfermitan inter tiuj du fermoj maldensigas suĉado far la lango. (Tio estas, ili havas velo-fontan/langan ingresivan aerfluan meĥanismon.) La ekenlaso ĉe la antaŭa fermo produktas kio povas esti la plej laŭtaj konsonantoj en la lingvo, kvankam en iuj lingvoj kia la hadza, klaketoj povas esti pli subtilaj kaj povas eĉ iĝi interkonfuzitaj kun ejektivaj plozivoj. Klaketoj sonas pli plozivo-similaj aŭ pli afrikato-similaj depende de sia loko de artikulacio: Ĝenerale, klaketoj engaĝantaj apikalajn alveolarajn aŭ laminalajn postalveolarajn fermojn estas akustike abruptaj kaj akraj, kvazaŭ plozivoj, dum ke bilabialaj, dentalaj, kaj lateralaj klaketoj tipe havas pli longdaŭrajn kaj akustike pli bruajn eklasojn (ĉes-tenojn) kiuj pli similas afrikatojn.

Jen ekzemplo pri la klaketoj de la kojsana lingvaro:

Sono	IPA-simbolo	(malnova)	Ekzemplo
bilabialo (en)	ʘ		aŭskultu
dentalo (en)	ǀ	ʇ	aŭskultu
alveolaro (en)	ǃ	ʗ	aŭskultu
retroflekso (en)	𝼊	ψ
palatalo (en)	ǂ	𝼋	aŭskultu
lateralo (en)	ǁ	ʖ	aŭskultu