Milano

Ĉi tiu artikolo bezonas poluradon, ĉar la teksto bezonas ĝeneralan lingvan revizion, ekzemple duonfrazoj kiel "irigaciaj kanaloj kaj Navigli (navigeblaj) estis konstruitaj en respublika epoko por senmarĉigo kaj sanigo de la teritorio" estas dubindaj. Navigli estas itala substantivo naviglio en pluralo, "navigeblaj" evidente tute ne estas substantivo. Eble la farinto celis esprimi "irigaciaj kanaletoj kaj navigeblaj kanaloj" kaj volis eviti ripeton de la vorto kanalo, sed tiu ideo ne tuj kompreneblas - jen nur unu ekzemplo el multaj iom miskomprenigaj. Kaj fakte ĉe ĉiu ruĝa ligilo metita en julio 2011 necesus revizio ĉu ĝi ankoraŭ pravigeblas pli ol 13 jarojn post la metado, aŭ ĉu eblus ĉirkaŭvoji ruĝan ligilon kiu ankoraŭ estos ruĝa post pliaj 13 jaroj. Bonvolu ŝanĝi la enhavon por plibonigi la artikolon.

Ĉi tiu artikolo temas pri la urbo en Lombardio. Por informoj pri aliaj signifoj, vidu la artikolon Milano (apartigilo).

Milano
Fotomontaĵo
ĉefurbo (2015–) ĉefurbo (1970–) ĉefurbo (1860–2015) urbego itala urboŝtato urbo metropolo komunumo de Italio vd
Ĝemelurboj San-Paŭlo • Ĉikago • Toronto • City of Melbourne • Tel-Avivo • Krakovo • Osako • Ŝanhajo • Dakaro • Liono • Birmingham • Bet-Leĥemo • Frankfurto ĉe Majno • Dublino • Napolo • Bonaero • Gvadalaharo • Medano • Iquitos • Montrealo • Sofio • Triesto • Pekino • Sidnejo • Amano • Ragusa • Sankta Domingo • Medeĝino • Maŝhado • Pernik • Sankt-Peterburgo • Melburno • Tulkarm • Teguo • Vilno vd
Ŝtato	Italio
Regiono	Lombardio
Provinco	MI Milano
Geografia situo	45° 28′ N, 9° 11′ O (mapo)45.4641611111119.1903361111111Koordinatoj: 45° 28′ N, 9° 11′ O (mapo)
Alto super marnivelo	122 m
Areo	184 km²
Loĝantaro	1 354 196 (2023)
Loĝdenso	7454 loĝantoj/km²
Najbaraj komunumoj	Arese, Assago, Baranzate, Bollate, Bresso, Buccinasco, Cesano Boscone, Cologno Monzese, Cormano, Corsico, Cusago, Novate Milanese, Opera, Pero, Peschiera Borromeo, Rho, Rozzano, San Donato Milanese, Segrate, Sesto San Giovanni, Settimo Milanese, Trezzano sul Naviglio kaj Vimodrone
Patrono	Sankta Ambrozio
Festa tago	7-a de decembro
Nomo de loĝantoj	milananoj (milanesi)
Poŝtkodo	20121
Imposta kodo	F205
Kodo laŭ ISTAT	015146
Tertremeca klasifikado	zono 4 (tre malalta tertremeco)
Telefona prefikso	02
Estro	Giuseppe Sala
Retpaĝo	http://www.comune.milano.it
v • d • r

Milano (itale: [miˈlano]) estas komunumo de Italio, ĉefurbo de la samnoma administra teritorio nomata metropola urbo Milano kaj de la regiono Lombardio. Fine de 2023 en la komunumo vivis 1 354 196 loĝantoj. Najbaras la komunumoj Arese, Assago, Baranzate, Bollate, Bresso, Buccinasco, Cesano Boscone, Cologno Monzese, Cormano, Corsico, Cusago, Novate Milanese, Opera, Pero, Peschiera Borromeo, Rho, Rozzano, San Donato Milanese, Segrate, Sesto San Giovanni, Settimo Milanese, Trezzano sul Naviglio kaj Vimodrone.

Ĝi estas la dua komunumo plej loĝata, post Romo kaj ĝi estas la centro de la plej vasta urba areo de Italio kaj ankaŭ unu el la plej loĝataj urboj de Eŭropo^[1].

Fondita de Insubroj dum la komenco de la 6-a jarcento a.K.^[2], ĝi estis konkerita de romianoj dum 223 a.K. kaj ĝi estis nomata latinlingve Mediolanum; iom post iom sia graveco kreskis ĝis kiam ĝi iĝis unu el la imperiaj sidejo de la Okcident-Romia Imperio. Dum la historio ĝi iĝis ĉefurbo, kaj ankaŭ ĉefa politika kaj kultura centro, de la Duklando de Milano dum la Renesanco kaj ĉefurbo de la Itala reĝlando dum la napoleona periodo. Kulture, Milano estas ekde la 19-a jarcento la plej granda itala centro por la eldonindustrio, kaj por la libroj kaj la tekstoj kaj por la informado, kaj ĝi estas ĉe la supro de la ĉeno de la muziko, danke al Scala kaj danke al la longa opera tradicio.

Ĝi iĝis la "ekonomia ĉefurbo de Italio" dum la industria revolucio, kiu okazis en Eŭropo dum la dua duono de la 19-a jarcento, kreante kune kun Torino kaj Ĝenovo la "industrian triangulon". Ekde nun kaj pleje ekde postmilito, ĝi urbaniziĝis pro la kresko de industrioj, kiu okazis en apudaj urboj, kaj pro tio ĝi iĝis ĉefa celo dum la enlanda migrado.

Dum la lasta jarcento ĝi stabiligis sian ekonomian kaj produktan, iĝanta la plej grandan italan financan merkaton, kaj ĝi estas unu el la modaj ĉefurboj (kune kun Parizo, Londono kaj Novjorko) kaj de la dezajno^[3]. Apud Milano, en Rho, estas la Foiro de Milano, la plej granda foirloko de Eŭropo.

1. ↑ Competitive Cities in the Global Economy (angle) (pdf), p. 47. OECD. Arkivita el la originalo je 2007-06-14. Alirita 2011-06-012010.
2. ↑ Gualdoni, citita verko, p. 10
3. ↑ Gualdoni, citita verko, p. 9