Nacisocialisma Germana Laborista Partio

Nacisocialisma Germana Laborista Partio
Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei
gvidanto-partio politika partio en Germanio ekspartio
Komenco	24-a de februaro 1920 vd
Fino	10-a de oktobro 1945 vd
Antaŭe	Germana Laboristpartio • Deutschnationale Volkspartei • Sudetgermana partio vd
Poste	Novnaziismo • Socialist Reich Party • Nigra Fronto vd
Lando(j)	Vajmara Respubliko • Nazia Germanio vd
Sidejo	Munkeno (1930-1945 Braunes Haus)
Ideologio	naziismo • germana naciismo • iredentismo • militarismo • antisemitismo • antikomunismo • socia konservativismo • kontraŭslavismo • rasismo • totalismo
Fondinto(j)	Anton Drexler vd
Estr(ar)o	Adolf Hitler (1921–1945)
Posedatoj	Braunes Haus Völkischer Beobachter The Quai Malaquais and the Institute (en) Kaufhaus Jonass Der Angriff vd
Notoj	koloroj      nigra      blanka      ruĝa
Jura formo	partio
gvidanto-partio • politika partio en Germanio • ekspartio
Ideologio	naziismo
Reichstag (1938)	813 / 813
Membroj	8,5 milionoj (1945)
Ĵurnalo	Völkischer Beobachter
Junulara organizaĵo	Hitlerjugend
Studenta organizaĵo	Germana Ligo de Naziaj Studentoj
v • d • r

Nacisocialisma Germana Laborista Partio (germane Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei, NSDAP) estis naziisma politika partio en Germanio. Ĝi ekestis je la 24-a de februaro 1920 post nomŝanĝo de Deutsche Arbeiterpartei (fondita je la 5-a de januaro 1919).

Dum la 1920-aj jaroj la partio, kiu komence klopodis imiti la ekzemplon de la itala faŝismo, provis kolekti homojn malkontentajn pri la situacio en la postmilita (kaj postmonarkia), ekonomie kaj sociale kriza Germanio, sed la membronombro kaj balotrezultoj de la "nazioj" longe restis malgrandaj. Tio rapide ŝanĝiĝis ekde la tutmonda ekonomia krizo de 1929. Post maldaŭra malpermeso post la puĉfarprovo de 1923 fondiĝis kelkaj posteulaj organizaĵoj, kiel ekz. Großdeutsche Volksgemeinschaft.

Je la 30-a de januaro 1933 NSDAP eniris la registaron kaj la nazia gvidulo Adolf Hitler iĝis regna kanceliero. Baldaŭ poste la partio forigis ĉiujn aliajn partiojn, demokratiajn instituciojn kaj rajtojn. Hitler preparis kaj realigis la Duan Mondmiliton kaj amasan murdadon de civiluloj de multaj etnoj en la germane okupataj partoj de Eŭropo. Sed la gvido ne estis en la partio mem, kiu estis nur instrumento.

Post la milito, en septembro 1945, la venkintaj landoj malpermesis NSDAP kaj la propagandon de ĝia ideologio nacisocialismo.