Back Аҭырқәа бызшәа Abkhazian Bahsa Turuki ACE Тыркубзэ ADY Turks Afrikaans Türkische Sprache ALS ቱሪክሽ Amharic Idioma turco AN तुर्की भाषा ANP اللغة التركية Arabic ܠܫܢܐ ܛܘܪܩܝܐ ARC
_banner_Ruins_of_ancient_city.jpg)
| Turka lingvo | ||
| Türkçe | ||
| ||
| natura lingvo • moderna lingvo • studfako | ||
|---|---|---|
| Western Oghuz • tjurka lingvaro | ||
| Parolata en | Turkio, Bulgario, Kipro, Grekio, Makedonio, Rumanio, (Germanio) | |
| Parolantoj | 82 231 620 | |
| Skribo | latina alfabeto (plus kelkaj specialaj literoj: ç, ğ, ı, İ, ö, ş, ü) | |
| Lingvistika klasifiko | ||
| Altaja (diskutata) | ||
| Oficiala statuso | ||
| Oficiala lingvo en | Kipro, Turkio, Bulgario[mankas fonto] (kiel minoritato) | |
| Reguligita de | Turka lingvosocieto | |
| Lingva statuso | 1 sekura | |
| Lingvaj kodoj | ||
| Lingvaj kodoj | ||
| ISO 639-1 | tr | |
| ISO 639-2 | tur | |
| ISO 639-3 | tur | |
| Glottolog | nucl1301 | |
| Angla nomo | Turkish | |
| Franca nomo | turc | |
| Vikipedio | ||
La turka lingvo (turke Türkçe aŭ Türk dili) estas la lingvo parolata de turkoj, popolo kiu ĉefe loĝas en Anatolio, duoninsulo inter la Nigra Maro kaj la Mediteraneo (turke: ¨Blanka Maro¨). Ĝi estas la oficiala ŝtata lingvo de Turkio kie oni parolas ekde la Mezepoko, kiam la turkoj devenaj de Centra Azio instaliĝis en Anatolio, kiu tiam estis parto de la Bizanca Imperio.
La plejmulto de turkoj estas turkianoj, sed ekzistas historiaj turkaj komunumoj ankaŭ en Bulgario (kie la lingvo ĝuas ian ŝtatan agnoskon) kaj Kipro (kie ĝi estas oficiala same kiel la greka, krom ke ĝi estas la oficial lingvo de la memproklamita Turka Respubliko Norda Kipro), kaj modernaj komunumoj da turkaj migrintoj en multaj landoj de okcidenta Eŭropo, precipe Germanio, kie ili instaliĝis dum la dua duono de la 20-a jarcento. En kelkaj balkaniaj zonoj oni parolas varianton konata kiel otomana turka (Osmanlı Türkçesi), kiu montras diferencojn rilate al la turka de Turkio. Inverse kelkaj turkianoj parolas aliajn lingvojn, kiel ekzemple la araba, kaj zazaĝi kaj kurmanĝi (la kurda).
La turka (Türkçe) estas ano de la lingva familio de la tjurka lingvaro kun ĉirkaŭ 200 milionoj da parolantoj en Azio kaj Eŭropo. La geografia etendo de tiu familio ampleksas ekde la okcidento de Ĉinio ĝis Balkanio. Tiu familio formas parton siavice de la branĉo altaja de la iama grupo de ural-altajaj lingvoj. Ĝiaj plej proksimaj parencoj inter tiuj estas la turkmena, tatara kaj azerbajĝana lingvoj.
La turka estas aglutina lingvo, kiel la eŭska aŭ la japana, kaj tiele baziĝas sur sistemo de afiksoj aldoneblaj al la radiko de la vortoj kiuj ebligas esprimi grandan kvanton de signifoj kun malmultaj vortoj. La turka uzas preskaŭ nur sufiksojn. Ties morfologio apenaŭ havas esceptojn kaj ĝi estas tre regulema. Ne ekzistas la gramatika genro. La sintaksa ordo estas Subjekto Objekto Verbo; temas pri lingvo de fina kerno, uzas postpoziciojn (tiuj tendencoj estas kunhavataj ankaŭ de la eŭska aŭ de la japana, kvankam ne estas filogenetika rilato kun tiuj lingvoj).
La turka lingvo estas regulata de la Türk Dil Kurumu (TDK), nome la Societo de la Turka Lingvo.
Ekzemplo de teksto: Artikolo 1 de la Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj
Bütün insanlar hür, haysiyet ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler ve birbirlerine karşı kardeşlik zihniyeti ile hareket etmelidirler.
Ĉiuj homaj estaĵoj naskiĝis liberaj kaj egalaj laŭ digno kaj rajtoj kaj, havantaj racion kaj konsciencon, devas agi unuj kun aliaj laŭ spirito de frateco.