Askenazi

Askenaziak (יהודי אשכנז Y'hude Ashk'naz)
Anne Frank Moses Isserles • Vilna Gaon • Heinrich Heine Sigmund Freud • Theodor Herzl • Gustav Mahler Albert Einstein • Emmy Noether Franz Kafka • Golda Meir • George Gershwin John von Neumann • Leonard Bernstein • Anne Frank
Biztanleak guztira
8–11.2[1] milioi
Biztanleria nabarmena duten eskualdeak
Israel: 2,8–4 milioi[2]  Ameriketako Estatu Batuak: 5–6 miloi
Hizkuntza
Historikoak: Yiddish Egungoak: hebreera eta herrialdekoa
Erlijioa
Judaismoa
Zerikusia duten beste giza taldeak
Juduak

Askenaziak^[3] (hebreeraz: אַשְׁכֲּנָזִים‎, ˌaʃkəˈnazim, sing.: [ˌaʃkəˈnazi]), Alemaniako Rhin ibaiaren arroan, hegoaldeko Alsaziatik iparraldeko Renaniaraino, Erdi Aroan bizi ziren juduen ondorengoak dira. Erdi Aroko hebreeraz Ashkenaz eskualdea eta Alemania izendatzeko toponimoa izan zen eta ashkenazimek, beraz, "alemaniar judu" esan nahi zuen. Gero, mendebalde eta erdialdeko juduek, bertan ikasi ondoren, bere buruarentzat izendapen hori aldarrikatu zuten.

Askenazi juduek, XI. eta XIX. mendeen artean, handik Hungaria, Polonia, Bielorrusia, Lituania, Errusia, Ukraina eta beste lekuetara migratu zirenean, beren hizkuntza yiddisha eraman zuten. Hala ere, bertoko komunitate nagusiak (Spira, Worms eta Mainz) beren kultura eta liturgiaren sehaskatzat hartzen zuten. Hiru komunitateek SHUM (Shpira, Vermayza eta Magentzako lehen letrak) izeneko liga sortu zuten.

Nahiz eta XI. mendean judu guztien % 3 baino ez izan, 1931rako % 92 ziren. Egun % 80 dira^[4]; bigarren taldea, sefardiak.

1. ↑ John Hopkins Gazette
2. ↑ Jerusalengo Hebrear Unibertsitatea: "Ashkenazi Jews"
3. ↑ Euskaltzaindiaren Hiztegiaren izendapena
4. ↑ Elazar, Daniel J.. Can Sephardic Judaism be Reconstructed?. Jerusalem Center for Public Affairs.