Bismuto

Bismutoa
83 Beruna ← Bismutoa → Polonioa
83 Bi                                                                                                                                                                                                                                           Taula periodikoa
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakia	Bismutoa, Bi, 83
Serie kimikoa	metal txiroak
Taldea, periodoa, orbitala	15, 6, p
Masa atomikoa	208,98040(1) g/mol
Konfigurazio elektronikoa	[Xe] 4f14 5d10 6s2 6p3
Elektroiak orbitaleko	2, 8, 18, 32, 18, 5
Propietate fisikoak
Egoera	solidoa
Dentsitatea	(0 °C, 101,325 kPa) 9,78 g/L
Urtze-puntua	544,7 K (271,5 °C, 520,7 °F)
Irakite-puntua	1.837 K (1.564 °C, 2.847 °F)
Urtze-entalpia	11,30 kJ·mol−1
Irakite-entalpia	151 kJ·mol−1
Bero espezifikoa	(25 °C) 25,52 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k T/K 941 1.041 1.165 1.325 1.538 1.835
Propietate atomikoak
Kristal-egitura	erronboedrikoa
Oxidazio-zenbakia(k)	3, 5 (oxido azido ahula)
Elektronegatibotasuna	2,02 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala	1.a: 703 kJ/mol 2.a: 1.610 kJ/mol 3.a: 2.466 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)	160 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)	143 pm
Erradio kobalentea	146 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa	(300 K) 7,97
Soinuaren abiadura	1.790 m/s
Isotopo egonkorrenak
Bismutoaren isotopoak iso UN Sd-P D DE (MeV) DP 207Bi Sintetikoa 31,55 e ε, β+ 2,399 207Pb 208Bi Sintetikoa 368,000 u ε, β+ 2,880 208Pb 209Bi %100 (19±2)x1018 u α 205Tl 210Bi Sintetikoa 3,04x106 u IT 0,271 210Bi

Bismutoa elementu kimiko bat da, Bi ikurra eta 83 zenbaki atomikoa dituena. Metal txiro tribalente, astun, hauskor, zuri-arrosaxka eta kristalino honek artsenikoaren eta antimonioaren antzeko ezaugarri kimikoak dauzka. Metal guztien artean diamagnetikoena da berez, eta soilik merkurioak dauka eroankortasun termiko baxuagoa.

Bismutoz osatutako konposatuak kosmetikoetan eta prozedura medikoetan erabiltzen dira. Azken urteetan berunaren toxikotasuna nabarmen geratu denez, bismutoa gero eta gehiago ari da erabiltzen bere ordezko gisa aleazioak eratzeko.