Bizantziar Inperioa Ῥωμανία Rhōmanía Romania Imperium Romanum | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
395 – 1453 | |||||||||
Autokrazia | |||||||||
| |||||||||
Inperioaren hedadurarik handiena, Justiniano I.a enperadore zela, 550ean | |||||||||
Geografia | |||||||||
Hiriburua | Konstantinopolis | ||||||||
Kultura | |||||||||
Hizkuntza(k) | greziera latina | ||||||||
Erlijioa | Paganismo Eliza Ortodoxoa | ||||||||
Historia | |||||||||
Sorrera | 395 | ||||||||
Ezeztapena | 1453 | ||||||||
|
Bizantziar Inperioa edo Ekialdeko Erromatar Inperioa[1] Antzinaro Berantiarreko eta Erdi Aroko kristau inperioa izan zen, greziar edo heleniar kulturakoa. Hiriburua Konstantinopolis zuen, Bizantzio ere deitua (gaur egungo Istanbul).
Erromatar Inperioaren gainbeherarekin sortu zen, inperio hura bitan zatitu zenean. Mendebaldeko Erromatar Inperioa erori ondoren (476), beste mila urtez eutsi zion ekialdekoak, Konstantinopolis konkistatu zuten arte, hain zuzen (1453). Inperioaren jatorrian dago Dioklezianok ekialdeko muga lurraldeak babesteko ezarri zuen bitariko gobernua, Galeriok mantendu zuena. Konstantinopolis antzinako Bizantzio hiriaren gainean eraikitzeko erabakiak eta, batez ere, Konstantinoren hura inperio osoko hiriburu bihurtu nahiak (330) Inperioaren banakuntza ekarri zuen, Teodosio I.a hil ondoan (395). Semeen artean banatu zuenean, Arkadiori sortaldea egokitu zitzaion eta Honoriori, sartaldea. Ekialdeko Inperioa hego Danubiotik Ipar Mesopotamiaraino hedatzen zen, lur hauek barne zirela: Balkanak, Asia Txikia, Zipre, Kreta, Siria, Palestina, Egipto eta Ipar Mesopotamia.