Ezagutzaren soziologia

Ezagutzaren soziologia giza pentsamenduaren eta hari sorrera ematen dion testuinguru sozialaren arteko erlazioaren, eta ideia hegemonikoek gizarteengan duten eraginaren ikerketa da. Ez da soziologiaren arlo espezifiko bat, ostera, gizarteak gizabanakoen bizitzarengan eta munduari buruz dugun ezagutzaren oinarri sozial-kulturalengan duen influentziaren neurriari eta mugei buruzko galdera orokorretan zentratzen da.^[1] Ezagutzaren soziologiarekiko osagarri da ezjakintasunaren soziologia, zeinak ezjakintasuna, ezagutza hutsuneak eta ez-ezagutza ezagutza-egite prozesuaren ezaugarri intrintseko gisa hartzen dituen. ^[2][3][4]

Ezagutzaren soziologiaren aitzindaria Émile Durkheim izan zen XX. mendearen hasieran. Bere obran pentsamendu kontzeptualari, hizkuntzari eta logikari sorrera eman zion kontestu sozialak diziplina haiengan izan dezakeen eraginari buruz aritu zen. Marcel Maussekin batera idatzitako lanean, Primitive Classification, talde mitologia “primitiboa” ikertu zuten, klasifikazio sistemak kolektiboki oinarritzen direla eta sistema haien barneko zatiketak kategoria sozialetatik eratortzen direla argudiatzeko.^[5] Beranduago, Durkheim-ek The Elementary Forms of the Religious Life obran bere ezagutzaren teoria landu zuen, ikertuz nola pentsamendu logikoan erabiltzen diren hizkuntzak, kontzeptuek eta kategoriek (ad. denbora eta espazioa) jatorri soziologikoa duten. 'Ezagutzaren soziologia' terminoa ez zuten ez Durkheim-ek ez Mauss-ek asmatu, ez zuten erabili ere egiten, baina beraien obra arloari eginiko lehenengo kontribuzio garrantzitsua izan zen.

'Ezagutzaren soziologia' termino espezifikoak erabilera zabaldua izan du 1920 hamarkadan hasita, Max Scheler eta Karl Mannheim bezalako soziologo alemaniarrek, ezagutzaren aspektu soziologikoei buruz idazteari ekin ziotenetik aurrera.^[6] XX. mendearen erdialdean funtzionalismoak dominatu zuen pentsamendu soziologikoa eta ezagutzaren soziologia periferietan geratu zen. 1960 hamarkadan berrasmatu egin zen eta egunerokotasunarekiko gertutasun handiagoaz aplikatu izan zen, batez ere Peter L. Berger eta Thomas Luckmann-en The Social Construction of Reality lanean. Gaur egun gizartearen ulermen kualitatiboa jorratzen duten metodoekiko zentrala da. Michel Foucaulten ikerketa 'genealogiko' eta 'arkeologiko'-ek eragin esanguratsua dute.

1. ↑ «Sociology 3523 - Sociology of Knowledge» web.archive.org 2012-02-25 (Noiz kontsultatua: 2021-03-04).
2. ↑ The politics of knowledge. Routledge 2012 ISBN 978-0-415-49710-7. PMC 701622828. (Noiz kontsultatua: 2021-03-04).
3. ↑ Gross, Matthias. (2010). Ignorance and surprise : science, society, and ecological design. MIT Press ISBN 978-0-262-26591-1. PMC 646069120. (Noiz kontsultatua: 2021-03-04).
4. ↑ Moore, Wilbert E.; Tumin, Melvin M.. (1949). «Some Social Functions of Ignorance» American Sociological Review 14 (6): 787–795.  doi:10.2307/2086681. ISSN 0003-1224. (Noiz kontsultatua: 2021-03-04).
5. ↑ Emile Durkheim, eta Marcel Mauss. (1963). Primitive classification. Chicago: University of Chicago Press.
6. ↑ Versuche zu einer Soziologie des Wissens (Schriften des Forschungsinstituts für Sozialwissenschaften in Köln, Band II).. [2013?] ISBN 978-3-428-16119-5. PMC 1197995648. (Noiz kontsultatua: 2021-03-05).