Ferenc Krausz

Ferenc Krausz
(2007) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Mór (en) , 1962ko maiatzaren 17a (62 urte)
Herrialdea	Austria  Hungaria
Hezkuntza
Heziketa	Budapest University of Technology and Economics (en) (1981 - 1985) : ingeniaritza elektriko Eötvös Loránd University (en) (1981 - 1985) graduatu-aurreko maila : fisika teorikoa Vienako unibertsitate teknologikoa (1988 - 1991) Doktoretza : laser science (en)
Hezkuntza-maila	Doktoretza habilitation (en)
Hizkuntzak	alemana ingelesa hungariera
Jarduerak
Jarduerak	fisikaria, unibertsitateko irakaslea, fisikari teorikoa, fisikari nuklearra, laser physicist (en) eta ingeniari elektrikoa
Lantokia(k)	Viena Munich eta Garching bei München
Enplegatzailea(k)	Municheko Unibertsitatea Vienako unibertsitate teknologikoa Max Planck Institute of Quantum Optics (en)  (2004 - Centre for Advanced Laser Applications (en)  (2006 -  2009) Max Planck Institute of Quantum Optics (en)  (2007 -  2009) Centre for Advanced Laser Applications (en)  (2010 -  2019)
Jasotako sariak	ikusi Fisikako Nobel Saria  (2023) Fisikako Wolf Saria  (2022) Clarivate Citation Laureates  (2015) Otto Hahn Prize  (2013) King Faisal International Prize in Science  (2013) Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany  (2011) Quantum Electronics Award  (2006) Prize of the City of Vienna for Natural Sciences  (2006) Gottfried Wilhelm Leibniz Prize  (2006) Wittgenstein-Prize  (2002) Carl Zeiss Research Award  (1998) honorary citizenship Bavarian Maximilian Order for Science and Art Hungarian Order of Saint Stephen
Kidetza	Austriako Zientzien Akademia Academia Europaea (en) Hungariako Zientzien Akademia Zientzien Errusiar Akademia Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia

Ferenc Krausz (Mór, 1962ko maiatzaren 17a) hungariar austriar fisikaria da. 2023ko Fisikako Nobel Saria jaso zuen Pierre Agostini eta Anne L'Huillierrekin batera^[1]

Hiru sarituek atomoen eta molekulen barruko elektroiak ikertzeko «tresna berriak» sortu dituzte. Horien mugimendua eta energia aldaketak atzemateko metodo esperimental bat garatu dute: attosegundoak —segundo baten trilioirena— irauten duten argi pultsuak erabili dituzte. Prozesu horiek denbora eskala oso txikian gertatzen dira, eta, metodo horren bidez, prozesuen irudiak lor daitezke.

Krauszek fisika teorikoa ikasi zuen 1981 eta 1985 artean Eötvös Lorád Unibertsitatean eta Budapesteko Unibertsitate Teknikoan. 1987tik 1991ra Vienako Unibertsitate Teknikoan graduatu zen. Max Planck Optika Kuantikoko Institutuko zuzendaria da eta fisika esperimentaleko irakaslea Municheko Ludwig Maximilian Unibertsitatean.

Bere taldearekin, attosegundo lehen argiaren pultsua sortu eta neurtu zuen, eta atomoen barruan elektroien mugimendua atzemateko erabili zuen; horrek attofisikaren sorrera ekarri zuen.

1. ↑ Otaegi Leonet, Julen. (2023-10-3). «Elektroien dinamikak ikertzeko metodo batek jaso du Fisikako Nobel saria» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-10-3).