Back Teoretiese fisika Afrikaans فيزياء نظرية Arabic Física teórica AST Nəzəri fizika Azerbaijani Тэарэтычная фізіка Byelorussian Тэарэтычная фізыка BE-X-OLD Теоретична физика Bulgarian सैद्धांतिक भौतिकी Bihari তাত্ত্বিক পদার্থবিজ্ঞান Bengali/Bangla Fizik teorikel Breton
Fisika teorikoa fisikaren adarra da, eta matematika-hizkuntza erabiliz teoriak eta ereduak sortzen ditu, fenomeno fisikoak azaldu eta ulertzeko, eta sistema fisikoen portaera aztertzeko eta iragartzeko beharrezko tresnak ematen ditu. Fisika teorikoaren helburua unibertsoa ulertzea da, naturaren fenomenoak arrazionalizatu, azaldu eta aurresateko erabiltzen diren errealitateko eredu matematiko eta kontzeptualak eginez, errealitatearen teoria fisiko bat planteatuz.[1]
Aurreko lanak diziplina horren zatitzat har daitezkeen arren, fisika teorikoak indar berezia hartzen du mekanika analitikoaren formulaziotik (Joseph-Louis Lagrange, William Rowan Hamilton), eta lehen mailako garrantzia hartzen du XX. mendearen hasierako iraultza kuantiko eta erlatibistetatik abiatuta (adibidez, bonba atomikoa fisika teorikoaren iragarpen bat izan zen).
Azkenaldian, fisikako ikerketaren kultura espezializatu egin da, eta, horren ondorioz, bereizi egin dira teorian aritzen diren fisikoak eta esperimentuetan aritzen diren beste batzuk. Emaitza esperimentalak azalduko dituzten eta etorkizuneko emaitzak aurresaten lagunduko duten eredu matematikoak bilatzen dituzte teorialariek. Beraz, teoria eta esperimentuak estu lotuta daude. Fisikako aurrerapena, askotan, esperimentu batek emaitza bat aurkitzen duenean gertatzen da, eta emaitza hori ezin da azaldu gaur egungo teoriekin; beraz, ikuspegi kontzeptual berri bat bilatu behar da problema ebazteko.
Fisika teorikoak erlazio garrantzitsua du fisika matematikoarekin. Azken horretan, fisika teorikoan erabiltzen diren egitura matematikoen propietateak aztertzen dira, eta fisika teorikoan aztertutako sistemen deskribapen matematiko konplexuago eta orokorrago gisa balio dezaketen orokortasunak teorizatzen dira. Fisika teorikoa oso lotuta dago matematikarekin, matematikek ematen baitute teoria fisikoak garatzeko erabilitako hizkuntza. Teorialariek kalkulu diferentzial eta integralean, zenbakizko analisian eta ordenagailu bidezko simulazioetan sinesten dute beren eredu fisikoak balioztatu eta probatzeko. Fisika konputazionalaren eta matematikaren eremuak ikerketa-arlo aktiboak dira.
Teorialariek zenbait kontzeptu uler ditzakete, hala nola unibertso paraleloak, dimentsio anitzeko espazioak, bibratzen duten hari ñimiñoak edo osotasunaren teoria, eta hortik abiatuta, hipotesi fisikoak egin.
- ↑ Zientzia, Elhuyar. (2002-05-01). «Pedro Migel Etxenike fisikaria, aurtengo Iberdrola sariduna» Elhuyar aldizkaria (Noiz kontsultatua: 2022-10-28).