Gales

Gales
	Cymru; Wales
	Ereserkia: Hen Wlad Fy Nhadau
	Goiburua: "Cymru am byth"; ("Gales betiko")
; Galesko bandera	; Royal Badge of Wales (en)
Geografia
Hiriburua	Cardiff; 51°28′54″N 3°10′45″W
Hiririk handiena	hiriburu
Azalera	20.779
Punturik altuena	Yr Wyddfa
Kontinentea	Europa
Mugakideak	Ingalaterra
Administrazioa
Monarka	Karlos III.a
Legebiltzarra	Galesko Biltzar Nazionala
Zeren kide	ikusi World Tourism Cities Federation (en) ;
Demografia
Biztanleria	3.131.640
Dentsitatea	147,59 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi gales ; ingeles ;
Erabilitako hizkuntzak	ikusi ingeles, gales, gales eta British Sign Language (en) ;
Ekonomia
BPG nominala	97.760.000.000 $ (2018)
BPG per capita	29.580 $ (2020)
Historia
	Sorrera data: V. mendea
Bestelako informazioa
Ordu eremua	ikusi UTC±00:00 ; : Europe/London (en) ;
Internet domeinua	.wales (mul) eta .cymru (mul)

Artikulu hau herrialdeari buruzkoa da; bertako hizkuntza gaitzat duena beste hau da: «Gales (hizkuntza)»

Gales^[1] (galesez Cymru^[2]; ingelesez Wales), Erresuma Batua osatzen duten lau herrialdeetako bat da (besteak Ingalaterra, Eskozia eta Ipar Irlanda dira). Britainiar uhartearen mendebaldean dagoen penintsulan dago. Ingalaterra du mugakide ekialdean, honako konderriekin: Cheshire, Shropshire, Herefordshire eta Gloucestershire, iparralde eta mendebaldean Irlandako itsasoa (galesez Môr Iwerddon) du, ipar-ekialdean Dee ibaia (Afon Dyfrdwy), eta hegoaldean, berriz, Bristolgo kanala.

Galesek denera 20.779 km² ditu, eta 2.903.085 biztanle (140 bizt./km², 2001). Haren hiriburua Cardiff/Caerdydd da, 317.500 biztanlekoa. Galestarren bi herenak Galesko hegoaldean bizi dira, eta ipar-Ekialdean —Ingalaterrako mugan— ere bada beste biztanle kontzentrazio bat.

Ofizialki elebiduna da: galesak eta ingelesak parekotasun estatusa dute, eta seinale elebidunak herrialde osoan zehar nonahi ageri dira. Galestar gehienak ingeles hiztun elebakarrak dira, baina azken urteotan galesaren gainbehera gelditu da, eta nolabaiteko susperraldia jazo da. Hartara, gales hiztunen kopurua biztanleria osoaren % 20 gutxi gorabehera da.^[3]^[4] XX. mendetik aurrera, galestar nortasun nazionalaren berpizkunde bat gertatu da. Gales zelta hizkuntzen (indoeuropar hizkuntzak) kidea da eta, beraz, bretainiera eta kornubierarekin lotura estua du.

Gales, XIX. mendetik aurrera, garai hartako eskualde industrializatuenetakoa bihurtu zen. Britainiar Inperioari eta haren koloniei ikatz eta altzairu kopuru oso handiak eskaintzen zizkien. Gaur egun, zerbitzu sektorea industria sektorearen mailara heldu da. Nahiz eta Galesko Barne Produktu Gordina Britainia Handiko beste eskualdeetakoa baino apalxeagoa izan, ez da ezberdintasun handirik nabari Galesko bizi mailaren eta Britainia Handiko beste eskualdeetako bizi mailaren artean.

↑ Euskaltzaindia. (2008-05-30). 154. araua: Europako eskualde historiko-politiko nagusiak. .
↑ Cymru izenaren ahoskera: . Euskaldun batek gutxi gorabehera "kamrri" ahoskatuko luke.
↑ https://web.archive.org/web/20100524010505/http://www.byig-wlb.org.uk/English/welshlanguage/Pages/WhoaretheWelshspeakersWheredotheylive.aspx Welsh Language Board - Hiztun kopurua
↑ https://web.archive.org/web/20100921104325/http://britannia.com/celtic/wales/language.html Britannia - Go Britannia! Galesko Gida - Galestar Hizkuntzaren Gida

[1] Euskaltzaindia. (2008-05-30). 154. araua: Europako eskualde historiko-politiko nagusiak. .

[2] Cymru izenaren ahoskera: ^ⓘ. Euskaldun batek gutxi gorabehera "kamrri" ahoskatuko luke.

[3] ttps://web.archive.org/web/20100524010505/http://www.byig-wlb.org.uk/English/welshlanguage/Pages/WhoaretheWelshspeakersWheredotheylive.aspx Welsh Language Board - Hiztun kopurua

[4] ttps://web.archive.org/web/20100921104325/http://britannia.com/celtic/wales/language.html Britannia - Go Britannia! Galesko Gida - Galestar Hizkuntzaren Gida

[1]

[2]

[3]

[4]