Back نقل نشط Arabic གཞན་འཁྱེར། Tibetan Aktivni transport BS Transport actiu Catalan Aktivní transport Czech Membrantransport#Aktiver Transport German Active transport English Transporte activo Spanish انتقال فعال سلولی Persian Aktiivinen kuljetus Finnish
Garraio aktiboa zelula mintzean gertatzen den garraio mota bat da, hainbat ioi eta substantziak kontzentrazio-gradientearen aurka mugitzen dituena. Gradientearen aurkako mugimendu horrek energia behar du.
Prozesu honi esker zelulak funtsezko elikagaiak lortzen ditu hauen kanpoko kontzentrazioa urria denean, bizidun prokariotoen kasuan berebiziko garrantzia duena. Garraio aktiboak energiaren beharra du (ATParen hidrolisitik edo protoi-gradiente batetik eskuratzen dena) eta baita proteina garraiatzaileak ere, sartu behar den substantzia zelula barnealdera eramaten dutenak.
Gluzidoak, aminoazidoak eta sodio eta potasio bezalako ioiak ohi dira garraio mota honetan lekualdatzen diren gaiak.
Proteina garraiatzaileak espezifikotasun handia dute. Horrek esan nahi du molekula mota bakar batek eraginda aritzen direla; beste batzuek, ordea, familia kimiko bereko molekulekiko afinitatea erakusten dute.
Garraio aktiboa hiru motakoa izan daiteke, proteina garraiatzaileen aritzeko moduaren arabera:
-uniporter: garraio mota honetan proteinek norabide bakar batean mugitzen dituzte loturiko molekulak.
-antiporter: proteinek molekula bat zelula mintzaren alde batera eta, aldi berean, beste substantzia bat aurkako norabidean garraiatzen dituztenean. Garraio mota honi kogarraioa ere esaten zaio.
-symporter: gai bat beste gairen batekin batera, protoi batekin (H+) sarritan, garraiatzen denean.
Iturri energetikoari dagokionez, garraio aktibo primarioaz edo oinarrizko garraio aktiboaz hitz egiten da erabilitako energia ATParen hidrolisitik datorrenean (ATParen hidrolisiak aktibatu egiten du proteina garraiatzailea). Garraio aktibo sekundarioan, aldiz, indar protoi-higiarazleak ematen du prozesuak behar duen energia.