Gogamen

Gogamenaren ikerketa zientzia kognitiboek egiten dute.

Gogamena pertzepzioa, pentsamendua, kontzientzia, oroimena, irudimena, etab. bezalako prozesuak biltzen dituzten gaitasun kognitiboen multzoa da. Horietako batzuk gizakiaren ezaugarriak dira eta beste batzuk beste izaki bizidun batzuekin partekatzen dira. Gogamena, prozesu-multzo hori, gogo-egoeratik bereizi behar da, hala nola desira, min-sentsazioa edo sinesmenak, prozesu horien instantzia, mota edo adibideak baitira.[1]

Historian zehar, gogamenaren kontzeptu hori hainbat kategoriatan sortu da ontologikoki (gorputza ez den substantzia bat, parte bat, prozesu bat edo propietate bat)[2]. Hala ere, gaur egungo ikuskera nagusiak, biak materialistak, gogo-garun identitatearen teorian eta funtzionalismoan sartzen dira.

Adimena hiru prozesu motatzat hartzen da: kontzienteak, inkontzienteak eta prozedurazkoak. Zientzialari batzuek ideia hau iradokitzen dute: gogamena burmuinaren jardueraren emaitza dela, gizabanakoaren zenbait prozesu eskualde jakin batzuetan, hala nola hipokanpoan, non kalteak oroimenaren prozesuan kalteak eragiten baititu.[3] Hala ere, arazoa ez da konpondu, neurri batean, gogamenak, kategoria gisa, hainbat prozesu eta egoera biltzen dituelako, eta horietako baten izaera berresteak ez duelako guztiona inplikatzen.

Aztergai gisa, psikologiak hasieratik landu du gogamena, eta haren kontzeptualizazioa ia teoria psikologiko guztietan ageri da.

  1. Smart, J. J. C.. (2017). Zalta, Edward N. ed. «The Mind/Brain Identity Theory» The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Metaphysics Research Lab, Stanford University) (Noiz kontsultatua: 2022-05-11).
  2. Robinson, Howard. (2020). Zalta, Edward N. ed. «Dualism» The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Metaphysics Research Lab, Stanford University) (Noiz kontsultatua: 2022-05-11).
  3. Di Gennaro G, Grammaldo LG, Quarato PP, Esposito V, Mascia A, Sparano A, Meldolesi GN, Picardi A. (Jun 2006). «Severe amnesia following bilateral medial temporal lobe damage occurring on two distinct occasions» Neurological Sciences 27 (2): 129-133.  doi:10.1007/s10072-006-0614-y. PMID 16816912..

Developed by StudentB