Hipotesi

Hipotesia fenomeno bati buruz proposatzen den azalpena da. Grezierako bi hitzetatik dator: hypo, menpekotasuna adierazten duena, azpitik egotea; eta thesys arrazonamendu bidez lortzen den ondorioa; beraz, “oinarrian jartzen dena” da hipotesia. Metodo zientifikoaren baitan, hipotesia frogen (esperientzia) bidez egiaztagarria izan behar da^[1] eta ondorioz, baieztatu tesi edo teoria zientifiko bihurtuz, edo ezeztatu. Hipotesi batzuetatik beste batzuk ondorioztatzen dira oinarrizko adierazpenera iritsi arte, zuzenean behagarriak. Hipotesia, esan bezala, behin-behineko proposamen gisa har daiteke, baina baita metodo zientifikoaren bidez kontrastatu beharreko aurreikuspen gisa.

Zientzialariek oro har, hipotesiak eskuragarri dauden teoria zientifikoek asetzen ez dituzten aurretiazko behaketetan oinarritzen dituzte^[2], informazio eta datu bilketa dutelarik oinarrian. Beraz, askotan sinonimo gisa erabiliak izan diren arren, hipotesi eta teoria terminoak bereizi behar dira; lehenengoa ikertu beharreko behin-behineko baieztapen bat baita, eta bigarrena frogatua izan den adierazpena.

Logika formalak hipotesi hitzaren esanahi ezberdina darabil, proposizio baten aurrekariei erreferentzia eginez. Hortaz, “P bada, orduan Q” adierazpenean P hipotesiari dagokio, Q ondorioarekin pareka daitekeelarik. Hor P-k suposizioaren funtzioa jokatzen du. Bestalde, hipotetiko adjektiboak “hipotesi baten izaera izatea” esan nahi du, edo “hipotesi baten berehalako ondorioa”, hipotesi hitzaren edozein adiera adieraz dezake.

1. ↑ (Gaztelaniaz) VALBUENA, ROIMAN. (2017-07-09). LA INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA AVANZADA: CON INTRODUCCIÓN A LOS PROGRAMAS DE INVESTIGACIÓN CIENTIFICA, LA INVESTIGACIÓN INTERNIVEL Y EL RZONAMIENTO ARTIFICIAL. ROIMAN VALBUENA ISBN 9789801282112. (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).
2. ↑ (Gaztelaniaz) Bunge, Mario. (2014-01-01). La ciencia, su método y su filosofía. Penguin Random House Grupo Editorial Argentina ISBN 9789875669659. (Noiz kontsultatua: 2018-05-14).