Back Kompas Afrikaans Bruixula AN Færanfæþm ANG بوصلة Arabic Brúxula AST Kompas Azerbaijani قوطبگؤسترن AZB Компас Bashkir Компас Byelorussian Компас BE-X-OLD
| Iparrorratz | |
|---|---|
| nabigazio tresna | |
 | |
Iparrorratza orientatzeko balio duen tresna da, Txinan asmatua. Lurraren ipar magnetikoa seinalatzen du. Oso funtzionamendu sinplea du, imandutako orratz baten bidez Lurraren ipar magnetikoa seinalatzen duelako. Hala ere, haren seinaleak ez dira beti fidagarriak, perturbazio elektromagnetikoek iparrorratzaren interpretazio okerrak eragin ditzaketelako. Hans Christian Ørsted zientzialari danimarkarrak 1820an aurkitu zuen iparrorratza desbideratu egiten zela korrontedun hari baten ondoan jartzean.
XX mendearen erdialdetik, nabigazio-sistema aurreratuagoak iparrorratz magnetikoa ordezkatzen hasi dira, besteak beste iparrorratz giroskopikoa dela kausa, laser argi-sorten bidez kalibratzen baita. Hala ere, oraindik oso erabilia da higikortasun handiko jardueretan: gainerako sistemek ez bezala, energia elektrikorik erabiltzen ez duenez, horrelako jardueretarako ezin egokiagoa da.