Kontsonante

Ahoskuneak
Ezpainkariak
Biezpainkariak
Ezpain-belareak
Ezpain-hobikariak
Ezpain-horzkariak
Koroariak
Ezpain-apikariak
Hortzartekoak
Horzkariak
Hobikariak
Apikariak
Lepokariak
Hobiostekoak
Hobi-sabaikariak
Irauliak
Mihikariak
Sabaikariak
Ezpain-sabaikariak
Belarrak
Ubularrak
Ubular-epiglotalak
Erradikalak
Faringariak
Epiglotal-faringariak
Epiglotalak
Glotalak
Ahosmoldeak
Trabariak
Igurzkariak (frikariak)
Herskariak
Leherkariak
Afrikatuak
Eiektiboak
Inplosiboak
Klikak
Hasperendunak
Ozenak
Sudurkariak
Albokariak
Dardarkariak
Hurbilkariak (irristariak)
Ahostunak / Ahoskabeak
Ahostunak
Ahoskabeak
Nazioarteko alfabeto fonetikoa. Kontsonante ohikoenak. Aire-etorriaz ekoizten diren kontsonanteak.
International Phonetic Alphabet translated into basque KONTSONANTEAK - Aire-etorririk gabe ekoiztuak
Nazioarteko Alfabeto Fonetikoan erabiltzen diren zenbait sinbolo diakritiko. Esate baterako, euskal kontsonante leherkari hasperendunak, edo horzkariak sinbolo diakritikoekin izendatzen dira antzeko beste leherkarietatik bereizteko.
Nazioarteko Alfabeto Fonetikoan erabiltzen diren beste sinbolo batzuk. Esate baterako, euskal afrikatuak irudikatzeko bi ikur batera erabiltzen dira.

Kontsonantea ahobideko puntu batean edo gehiagotan eragozpen osoa edo partziala duen hotsa da; eragozpen horrek sortzen du soinua.[1] Hotsak eragozpen edo trabarik ez badu bokala da.

Euskaraz bokalekin silabak osa daitezke. Kontsonanteek, ordea, ezin dute beren kabuz silabarik osatu; bokal baten laguntza behar baitute.[2] Beste hizkuntza batzuetan, ordea, kontsonante silabagileak ere daude. Esate baterako, ingelesezko stop hitzaren hasierako -s- soinu hori silabagilea da.

Hitza latinezko consonans ("zerbaitekin soinua egin") hitzetik dator: horrnek zera adierazi nahi zuen, kontsonante batek alboan bokal bat ez bazuen, ezin zela latinez ahoskatu. Hala ere, kontsonantea ahoskatzeko, zenbait hizkuntzak ez dute bokalik behar.[3]

Munduko hizkuntzetan hizkuntza soinuen kopurua alfabeto bakar bateko hizkien kopurua baino askoz handiagoa denez, hizkuntzalariek Nazioarteko Alfabeto Fonetikoa (IPA) bezalako sistemak asmatu dituzte kontsonante bakoitzari sinbolo bakar eta argi bat emateko.

  1. Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa. Kontsonante. .
  2. Miren Lourdes OÑEDERRA OLAIZOLA: Fonetika fonologia hitzez hitz. EHU. 2004
  3. Ladefoged, Peter. (2005). Vowels and Consonants. Wiley-Blackwell ISBN 978-1405124591..

Developed by StudentB