Landare | |
---|---|
Sailkapen zientifikoa | |
Superdomeinua | Biota |
Goierreinua | Eukaryota |
Erreinua | Plantae |
Datu orokorrak | |
Gizakiak ateratzen dizkion produktuak | landare-koipe, plant milk (en) , plant material (en) , landare-jatorriko elikagai, landare-produktu, plant proteins (en) eta landare-zuntz |
Landareak batez ere fotosintetikoak diren eukariotak dira, Plantae erreinua osatzen dute. Asko zelulanitzak dira. Historikoki, landare-erreinuak animalia ez ziren izaki bizidun guztiak biltzen zituen, baita algak eta onddoak ere. Gaur egungo definizio guztietan ez dira sartzen onddoak eta alga batzuk. Definizio baten arabera, landareek Viridiplantae kladoa osatzen dute (latinez, "landare berdeak"), alga berdeek eta enbriofitoek edo lurreko landareek osatua. Azken horien artean daude Anthocerotophyta, Marchantiophyta, goroldioak, likofitak, iratzeak, koniferoak eta beste gimnosperma batzuk, eta landare loredunak. Genometan oinarritutako definizio baten arabera, Viridiplantaek, alga gorriek eta glaukofitek Archaeplastida kladoa osatzen dute.
Landare berdeek energia gehiena eguzki-argitik lortzen dute, zianobakterioekin endosinbiosiaren ondorio diren kloroplastoak erabiliz. Kloroplastoek fotosintesia klorofila pigmentuaren bidez egiten dute, eta pigmentu horrek kolore berdea ematen die. Landare batzuk parasitoak dira eta klorofila kantitate normalak sortzeko edo fotosintesia egiteko gaitasuna galdu dute. Landareen ezaugarri nagusiak ugalketa sexuala eta belaunaldien txandakatzea dira, baina ugalketa asexuala ere ohikoa da.
380.000 landare-espezie inguru ezagutzen dira, eta horietako gehienek, 260.000 inguruk, haziak ekoizten dituzte. Landare berdeek planetako oxigeno molekularraren funtsezko proportzioa ematen dute eta Lurreko ekosistema gehienen oinarria dira. Zerealak, frutak eta barazkiak gizakiaren oinarrizko elikagaiak dira, eta milaka urtez etxekotu izan dira. Landareek erabilera kultural eta bestelakoa dute, hala nola apaingarriak, eraikuntzako materialak, idazteko materialak eta, era askotara, sendagaien iturri izan dira. Landareen azterketa zientifikoari botanika deitzen zaio, biologiaren adar bat.