Back الأمم الأولى (كندا) Arabic الامم الاولى ARZ Kanada hinduları Azerbaijani کانادا قیزیل‌دری‌لی‌‌لری AZB Easchte Nationa BAR Първи нации Bulgarian Primeres Nacions Catalan نەتەوە یەکەمینەکان CKB První národy Czech First Nations Danish

Lehen Nazioak

Lehen Nazioak






Lehen Nazioen banderak
Biztanleak guztira
851.560[1]
Biztanleria nabarmena duten eskualdeak
Hizkuntza
Kanadako hizkuntzak
Kanadiar ingeles
Kanadiar frantses
Erlijioa
Kristautasuna
Ameriketako jatorrizko herrien erlijioak
Zerikusia duten beste giza taldeak

Lehen Nazioak (ingelesez: First Nations; frantsesez: Premières Nations) Artikoaren hegoaldean bizi diren Kanadako jatorrizko herri nagusiei ematen zaien izena da. Artikoan bizi direnei Inuit izena ematen zaie. Métisak euren etnizitatea lehen Europar kolonoen eta Lehen Nazioetako kideen ondorengo gisa definitzen dute[2]. Gaur egun 634 Lehen Nazioen gobernu edo "banda" onartzen dira ofizialki Kanadan[3], horien erdia Ontario eta Britainiar Kolunbian[4].

Lanaren Berdintasun Legearen arabera Lehen Nazioak "talde designatu" bat dira, emakume, minoria garrantzitsuekin eta ezgaitasun fisiko edo mental bat dutenekin batera[5]. Lehen Nazioak ez dira minoriatzat hartzen Kanadako estatistikak egiterako orduan[6].

Ipar Amerikako jatorrizko herriek milaka urteko ondare kulturala dute. Euren ahozko tradizioetako batzuek gertakari historikoak zehaztasunez deskribatzen dituzte, adibidez 1700ko Kaskadiako lurrikara edo XVIII. mendeko Tseax Konoaren eztanda. Europar esploratzaile eta kolonoen iristearekin batera, ahozkotasunari idazketa gehitu zitzaion, Esplorazioaren Aroa deitu den garaian, XV. mendearen bukaeran[7][8]. Europarren testigantzak tranpero, merkatari, esploratzaile eta misiolarien eskuetatik iritsi dira, lehen kontaktu horien inguruko testigantza baliotusak emanez[9]. Arkeologia eta antropologiak ere lagundu dute, hizkuntzalaritzarekin batera, Lehen Nazioen kulturak eta historia berreraikitzen.

Esklabutza eta gatazka egon baziren ere, Euro-Kanadiarrek Lehen Nazioekin izan zituzten kontaktuak ez ziren izan Ameriketako Estatu Batuetan bezain bortitzak. Ekonomiaren garapenak lagundu du Lehen Nazioek Kanadako kulturan garrantzia izaten, euren identitateak mantendu dituzten bitartean[10].

  1. ↑ (Ingelesez) Canada, Government of Canada, Statistics. 2011 National Household Survey Profile - Province/Territory. (Noiz kontsultatua: 2017-08-22).
  2. ↑ Terminology. Aboriginal Affairs and Northern Development Canada.
  3. ↑ (Ingelesez) «Description of the AFN | Assembly of First Nations» Assembly of First Nations (Noiz kontsultatua: 2017-08-22).
  4. ↑ Assembly of First Nations - Assembly of First Nations - The Story. 2009-08-02 (Noiz kontsultatua: 2017-08-22).
  5. ↑ (Ingelesez) Employment Equity. (Noiz kontsultatua: 2017-08-22).
  6. ↑ "Visible minority of person". Definitions, data sources and methods. Statistics Canada, Government of Canada. 2012-12-18. Retrieved 2014-01-25.
  7. ↑ 1912-1995., Woodcock, George,. (1989, ©1988). A social history of Canada. Penguin Books ISBN 9780140105360..
  8. ↑ 1923-1999., Wolf, Eric R.,. (1982). Europe and the people without history. University of California Press ISBN 9780520048980..
  9. ↑ (Ingelesez) ARCHIVED - Introduction - Codex canadensis - Library and Archives Canada. (Noiz kontsultatua: 2017-08-22).
  10. ↑ "A Dialogue on Foreign Policy". Department of Foreign Affairs and International Trade. January 2003: 15–16.

Developed by StudentB