Marilyn Monroe

Marilyn Monroe
(1953) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Norma Jeane Mortenson
Jaiotza	Los Angeles, 1926ko ekainaren 1a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Lehen hizkuntza	estatubatuar ingelesa
Heriotza	Brentwood (en) , 1962ko abuztuaren 4a (36 urte)
Hobiratze lekua	Westwood Village Memorial Park Cemetery (en)
Heriotza modua	suizidioa: barbituriko gaindosia
Familia
Aita	Charles Stanley Gifford
Ama	Gladys Monroe
Ezkontidea(k)	James Dougherty (en)  (1942ko ekainaren 19a -  1946ko irailaren 13a) Joe DiMaggio  (1954ko urtarrilaren 14a -  1955eko urriaren 31) Arthur Miller  (1956ko ekainaren 29a -  1961eko urtarrilaren 24a)
Bikotekidea(k)	ikusi John Fitzgerald Kennedy
Haurrideak	ikusi Berniece Baker Miracle (en)
Hezkuntza
Heziketa	University High School (en) Van Nuys High School (en) Actors Studio Kaliforniako Unibertsitatea Los Angelesen (1951 - 1962) : literatura zientzia, arte
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	Lee Strasberg Constance Collier (en)
Jarduerak
Jarduerak	zinema aktorea, modeloa, zinema ekoizlea, abeslaria, autobiografialaria, playmatea, argazki-modeloa eta aktorea
Altuera	165 zentimetro
Lan nabarmenak	ikusi Gentlemen Prefer Blondes The Seven Year Itch The Prince and the Showgirl (en) Some Like It Hot The Misfits Happy Birthday, Mr. President (en) I Wanna Be Loved by You (en) Diamonds Are a Girl's Best Friend (en)
Jasotako sariak	ikusi Golden Globe Award for Best Actress in a Motion Picture – Musical or Comedy  (1959) : Some Like It Hot David di Donatello Targa d'Oro  (1958) : The Prince and the Showgirl (en) Henrietta Award  (1961) Izarra Hollywoodeko Ospearen pasealekuan Urrezko Globo Sariak  (1960)
Izengoitia(k)	Marilyn Monroe
Musika instrumentua	ahotsa ukelelea
Diskoetxea	RCA Records
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Jewish atheism (en) kristautasuna
marilynmonroe.com

Marilyn Monroe, (Los Angeles, Kalifornia, 1926ko ekainaren 1a – 1962ko abuztuaren 4a) jaiotzez Norma Jeane Mortenson eta bataioz Norma Jeane Baker, XX. mendeko film-izar, sexu eta pop ikonoa zen.^[1]

1945ean^[2] modelo bezala hasi zen lanean eta urte batzuk geroago Hollywooden hasi zuen bere ibilbide profesionala Marilyn Monroe izen artistikoarekin. 1940ko hamarkadaren amaieratik paper txiki askotan aritu zen 20th Century Fox ekoiztetxearekin zuen kontratu bati esker; etapa horretan zehar, The Asphalt Jungle (1950) eta All About Eve (1950) filmetan parte hartu zuen. Paper txikietan aritu ostean, pixkanaka 1950eko hamarkadako zinema-izar handiena bilakatu zen, haren komediarako sen eta erakargarritasunari esker. Bere lehen protagonista papera 1952ko Don 't Bother to Knock filmean lortu zuen, eta hurrengo urtetik aurrera lortu zuen bere ibilbideko osperik handiena, Gentlemen Prefer Blondes (1953), How to Marry a Millionaire (1953) eta The Seven Year Itch (1955) bezalako filmetan parte hartu zuenean.^[3]

Marilyn Monroe hiru bider ezkondu zen; James Dougherty, Joe DiMaggio eta Arthur Millerrekin, hurrenez hurren. Hauez gain, Robert Francis Kennedy eta John Fitzgerald Kennedy anaiekin harreman sentimentalak izan zituela esan ohi da.

Arazo pertsonalak zirela tarteko, bere buruaz beste egin zuen.^[4] 1962ko abuztuaren 5ean hil zen, barbiturikoen gaindosi baten ondorioz, inoiz argitu gabeko baldintzetan, eta nahiz eta AEBko justiziak aztertutako lehen hipotesiak suizidioa izan zela dioen, ezin izan zen inoiz berretsi hala izan zenik.^[5]

Heriotzak, konspirazio teoriak pizteaz gain, mito bihurtu zuen Marilyn Monroe.

1. ↑ Donald., Spoto,. (℗2014). Marilyn Monroe : the biography. Blackstone Audio ISBN 978-1-4830-7299-9. PMC 933561129. (Noiz kontsultatua: 2021-06-28).
2. ↑ «HEALING IN INDIGENOUS CULTURES» International Review of Mission 90 (356-357): 176–177. 2001-01-04  doi:10.1111/j.1758-6631.2001.tb00277.x. ISSN 0020-8582. (Noiz kontsultatua: 2021-06-28).
3. ↑ «Marilyn Monroe. Biografía» www.biografiasyvidas.com (Noiz kontsultatua: 2021-06-28).
4. ↑ De Maeseneer, Rita; Arbaiza, Diana. (2019). «¿Cómo apropiarse de una estrella/ícono?: “Oración por Marilyn Monroe” de Ernesto Cardenal y “La Marilyn Monroe de Santo Domingo” de Frank Báez» MLN 134 (2): 440–459.  doi:10.1353/mln.2019.0025. ISSN 1080-6598. (Noiz kontsultatua: 2021-06-28).
5. ↑ Decker, Michael. (2009-2010). «Goodbye, Norma Jean: Marilyn Monroe and the Right of Publicity's Transformation at Death» Cardozo Arts & Entertainment Law Journal 27: 243. (Noiz kontsultatua: 2021-06-28).