Martxa eta Borroka 1984an sortutako esaldia da. ENAMkoek asmatutako esaldi honekin, 1983an sortu berria zen Euskal Rock Erradikala, hau da "martxa", "poztasuna" edo "jaia" ezker abertzaleko ideologiarekin, hau da "borroka"rekin lotu nahi izan zen. Arazoak arazo, ezker abertzaleak helburu hau lortu zuen.
Garai berdinean eta antzeko esan nahiarekin beste esaldi batzuk asmatu ziren "alaitsu eta borrokan kementsu" edo gaztelaniaz ezaguna egin zen eta gaur egun ere batzuetan erabiltzen den 'juventud (edo baita ere "Euskadi") alegre y combativa' (gazteri alai eta borrokalaria). Beranduago 'jaiak bai, borroka ere bai' jaietan erabiliko zen esaldia antzeko helburuekin erabiliko zen.[1][2][3]