Merkurio (elementua)

Artikulu hau elementu kimikoari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Merkurio».
Merkurioa
80 UrreaMerkurioaTalioa
   
 
80
Hg
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakiaMerkurioa, Hg, 80
Serie kimikoaTrantsizio-metalak
Taldea, periodoa, orbitala12, 6, d
Masa atomikoa200,59 g/mol
Konfigurazio elektronikoaXe 4f14 5d10 6s2
Elektroiak orbitaleko2, 8, 18, 32, 18, 2
Propietate fisikoak
Egoeralikidoa
Dentsitatea(0 °C, 101,325 kPa) (likido) 13,534 g/L
Urtze-puntua234,32 K
(-38,83 °C, -37,89 °F)
Irakite-puntua629,88 K
(356,73 °C, 674,11 °F)
Urtze-entalpia2,29 kJ·mol−1
Irakite-entalpia59,11 kJ·mol−1
Bero espezifikoa(25 °C) 27,983 J·mol−1·K−1
Lurrun-presioa
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T/K 315 350 393 449 523 629
Propietate atomikoak
Kristal-egituraerronboedrikoa
Oxidazio-zenbakia(k)2, 1
Elektronegatibotasuna2,00 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala1.a: 1007,1 kJ/mol
2.a: 1810 kJ/mol
3.a: 3300 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)150 pm
Erradio atomikoa (kalkulatua)171 pm
Erradio kobalentea149 pm
Van der Waalsen erradioa155 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa(300 K) 8,30
Soinuaren abiadura(likido, 20 °C) 1451,4 m/s
Isotopo egonkorrenak
Merkurio (elementua)aren isotopoak
iso UN Sd-P D DE (MeV) DP
194Hg Sintetikoa 444 u ε 0,040 194Au
195Hg Sintetikoa 9,9 o ε 1,510 195Au
196Hg %0,15 Hg egonkorra da 116 neutroirekin
197Hg Sintetikoa 64,14 o ε 0,600 197Au
198Hg %9,97 Hg egonkorra da 118 neutroirekin
199Hg %16,87 Hg egonkorra da 119 neutroirekin
200Hg %23,1 Hg egonkorra da 120 neutroirekin
201Hg %13,18 Hg egonkorra da 121 neutroirekin
202Hg %29,86 Hg egonkorra da 122 neutroirekin
203Hg Sintetikoa 46,612 e β 0,492 203Tl
204Hg %6,87 Hg egonkorra da 124 neutroirekin

Merkurioa[1], halaber zilarbizia[2], elementu kimiko bat da, Hg ikurra eta 80 zenbaki atomikoa duena. Bere izena eta ikurra (Hg) latinezko hidrargirium hitzetik datoz; azken hau, berriz, grezierazko hydrargyros (hydros, ura eta argyros, zilarra) hitzetik dator. Elementu honek metal-itxura du, eta laborategiko egoera estandarretan isurkari-egoeran aurkitzen den elementu metaliko bakarra da.

  1. «Merkurio». Euskaltzaindiaren Hiztegia(Noiz kontsultatua: 2021-04-04.)
  2. «Merkurio» Hiztegi batua. Euskaltzaindia, 109 or..

Developed by StudentB