Metodo sokratiko

Metodo sokratikoa edo eztabaida sokratikoa dialektikaren edo frogapen logikoaren metodo bat da, informazioaren azpian dauden ideia, kontzeptu edo prisma berriak ikertzeko edo bilatzeko erabiltzen dena. Platonek azaldu zuen ideia hau elkarrizketa sokratikoetan; horregatik, Sokrates Mendebaldeko etikaren edo filosofia moralaren aitatzat hartu ohi da.

Egia bilatzeko modu bat da. Gehienetan, elkarrizketan bi solaskidek hartzen dute parte, batek eztabaida gidatzen du, eta besteak baiezkoa edo adostasuna ematen die onartuak edo gaitzetsiak izateko agertzen zaizkion zenbait usteri. Metodo hau Sokratesi dagokio, Delfoseko orakulura bisita egin ondoren bere kide atenastarrekin halako eztabaidetan parte hartzen hasi zena izan baitzen.

Elkarrizketa sokratikoa bi pertsonaren (edo gehiagoren) artean gertatu ohi da pertsona horiek galdera baten erantzuna bilatzen ari direnean. Era guztietako galderak egiten hasten dira auzien xehetasunak agerikoak izan arte; gero, balorazio orokorragoak lortzeko plataforma gisa erabiltzen dira.

Praktikak berekin dakar gai edo auzi nagusi baten inguruan zenbait galdera egitea eta agertzen diren gainerako galderak erantzutea. Normalean, metodo hau ikuspuntu bat beste jarrera baten aurka defendatzeko erabiltzen da. "Ikuspuntu" baten egokitasuna agerian uzteko modurik onena aurkariari bere buruarekin kontraesanean jartzea da eta, horrela, behartuta dago aipatu den ikuspuntua onartzera.

Galdera sokratiko, judizio sokratiko edo galdera sokratiko deitzen zaio galdera mota horri. Galdera erretoriko bat izan balitz bezala erantzuten da. Adibidez: Txanpiñoiak jan ditzaket? Horri beste galdera batekin erantzuten zaio; Ez al dira txanpiñoiak jangarriak? Horrela, galdera-egileari galdera berri bat eginez jarraitzen da elkarrizketa, elkarrizketari argitasun handiagoa emanez.