Paralinpiar Jokoak | |
---|---|
Mota | kirol lehiaketa errepikakor |
Indarraldi | 1960 - |
Gertaeraren maiztasuna | 4 urte |
Herrialdea | mundu osoan |
Antolatzailea | International Paralympic Committee (en) |
Kirola | kirol paralinpiko |
Beste batzuk | |
Summer Paralympic Games (en) | |
Winter Paralympic Games (en) | |
Webgune | paralympic.org |
Hashtag | #JeuxParalympiques eta #Paralympics |
Paralinpiar Jokoak edo Joko Paralinpikoak Ludwig Guttmannek 1960an sortutako nazioarteko lehiaketa dira, era guztietako desgaitasun fisikoak, burukoak edo zentzumenezkoak dituzten atletentzakoak, adibidez anputazioak, itsutasuna, garuneko paralisia eta adimeneko desgaitasunak dituztenentzakoak. Izenak παρά (pará) aurrizki grekoa du, Olinpiar Jokoekiko hurbiltasuna edo antzekotasuna adierazteko; baina, bere garaian, paralisia edo paraplegia duten parte-hartzaileen desgaitasunaren izen-hasieratik hartu zen.
Paralinpiar Jokoak desgaitasunen bat duten pertsonei bideratuak diren arren, parte-hartzaile horiek Olinpiar Joko tradizionaletan parte har dezakete, diziplinan sailkatzeko behar diren gutxieneko helburuak lortzen badituzte. Udako Paralinpiar Jokoak eta Neguko Paralinpiar Jokoak daude. 1988ko Seulgo Udako Jokoak egin zirenetik egiten dira. Olinpiar Jokoen ondoren egiten dira. Paralinpiar Jokoetako organo gorena da Nazioarteko Paralinpiar Batzordea (IPC ingelesezko siglez ezaguna).
Paralinpiar Jokoak 1948an hasi ziren Bigarren Mundu Gerrako beteranoekin, eta XX. mendearen amaierako kirol-ekitaldi handienetako bat izatera iritsi ziren. Jokoek atleta olinpikoekiko berdintasunezko tratua sustatzen dute.
Paralinpiar Jokoak Olinpiar Jokoekin batera antolatzen dira. Nazioarteko Olinpiar Batzordeak beste bi ekitaldi handi ere ezagutzen ditu: Olinpiada Bereziak (Special Olympicsek antolatuak) eta entzumen-urritasunen bat duten pertsonentzako jokoak (Deaflympics).
Desgaitasun ugari daudenez, Paralinpiar Jokoek kategoria ugari dituzte. Ezgaitasun bakoitza hamar kategoriatan banatzen da. Kategoriak hauek dira: muskulu-potentziaren ezgaitasuna, mugikortasun-tarte pasiboa, kide baten edo batzuen urritasuna, garaiera laburra, hipertonia, ataxia, atetosia, ikusmen-ezgaitasuna eta adimen-ezgaitasuna.