Piotr Ilitx Txaikovski

Piotr Ilitx Txaikovski
Irudi gehiago
Moskuko kontserbatorioako katedradun
Bizitza
Jaiotza	Votkinsk, 1840ko apirilaren 25a (juliotar egutegia)
Herrialdea	Errusiar Inperioa
Bizilekua	San Petersburgo Mosku Votkinsk Mosku Alapayevsk (en) San Petersburgo Clarens (en) Florentzia Erroma Mosku Klin (en) Klin (en) Europa
Lehen hizkuntza	errusiera
Heriotza	Malaya Morskaya Street, 13 (en) eta San Petersburgo, 1893ko urriaren 25a (juliotar egutegia) (53 urte)
Hobiratze lekua	Tikhvin hilerria
Heriotza modua	berezko heriotza: kolera
Familia
Aita	Ilya Petrovich Tchaikovsky
Ama	Aleksandra Tchaikovskaya
Ezkontidea(k)	Antonina Miliukova  (1877ko uztaila -  1877ko iraila)
Haurrideak	ikusi Modest Tchaikovsky Anatoly Tchaikovsky (en) Aleksandra Davydova (en) Ippolit Chaykovsky (en)
Hezkuntza
Heziketa	San Petersburgoko Musika Kontserbatorioa 1865) Imperial School of Jurisprudence (en) (1850 - 1859ko maiatzaren 12a (juliotar egutegia))
Hezkuntza-maila	Doctor of Music (en)
Hizkuntzak	errusiera frantsesa alemana
Irakaslea(k)	Nikolai Zaremba Anton Rubinstein
Ikaslea(k)	ikusi Alexander Siloti (en) Pyotr Danilchenko (en) Thomas Matthew James Joyce (en)
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea, libretista, orkestra zuzendaria, koreografoa, musika-irakaslea, piano-jotzailea, autobiografialaria, musika-kritikaria, eguneroko-idazlea, itzultzailea eta unibertsitateko irakaslea
Lantokia(k)	San Petersburgo eta Mosku
Enplegatzailea(k)	Washingtongo Unibertsitatea Moskuko kontserbatorioa  (1866 -
Lan nabarmenak	ikusi Beltxargen aintzira Intxaur-hauskailua Loti ederra (balleta) Symphony No. 6 (en) Piano Kontzertua 1. zbk (Txaikovski) 1812 Obertura Violin Concerto (en) Eugeni Onegin (opera) The Queen of Spades (en)
Jasotako sariak	ikusi Order of St. Vladimir, 4th class Order of St. Vladimir
Genero artistikoa	sinfonia opera ballet (en) musika klasikoa erromantizismoa
Musika instrumentua	pianoa
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	kristautasun ortodoxoa

Piotr Ilitx Txaikovski^[1] —errusieraz: Пётр Ильич Чайкoвский— [pʲɵtr ɨˈlʲjitɕ tɕɪjˈkofskʲɪj]^ⓘ (Votkinsk, Errusiar Inperioa, 1840ko maiatzaren 7a^greg. – San Petersburgo, Errusiar Inperioa, 1893ko azaroaren 6a) errusiar musikagile bat izan zen, Erromantizismo garaikoa. Balleterako egin zituen lanak dira ezagunenak (Beltxargen aintzira, Loti Ederra eta Intxaur hauskailua). Halaber, opera, orkestrarako musika eta zazpi sinfonia landu zituen.

Klase ertaineko familia batean jaioa, Txaikovskik jaso zuen heziketa funtzionario gisa prestatzera bideratua zegoen, txikitatik musikarekiko erakutsi zuen goiztiartasuna gorabehera. Bere familiaren nahien aurkara musika ikasketak egitea erabaki zuelarik, 1862an San Petersburgoko Musika Kontserbatorioan sartu zen, eta 1865ean graduatu zen. Bertan jaso zuen hezierak ―oso formala eta mendebaldeko musika estilora zuzendua― aldendu egin zuen Bosten Taldea izenaz ezagutzen zen mugimendu garaikide nazionalistaren lerrotik. Talde hori errusiar konpositore gazte batzuek osatu zuten; Txaikovskik harreman profesional eta adiskidetasun handia izan zuen haiekin bere ibilbidean zehar.

Bere estiloa garatzen zuen bitartean, Txaikovskik zenbait genero eta formatan idatzi zuen musika, sinfonia, opera, balleta, musika instrumentala, ganbera musika eta abestia, besteak beste. Batzuetan arrakasta izan zuen arren, ez zuen inoiz konfiantza edo segurtasun handirik izan bere buruaz, eta krisi pertsonalak edo depresio aldiak ugari izan zituen bizitzan zehar. Nortasun zaurgarri horretan agian lagundu zuten faktoreen artean aipa daitezke homosexualitate erreprimitua, bere izaeraren berri jakingo ote zen etengabeko beldurra, ezkontza zentzugabe eta ezin kaltegarriagoa, eta helduaroan izan zuen harreman iraunkor bakarraren bat-bateko amaiera: 13 urtez Nadezhda von Meck alargun aberatsarekin izan zuen lotura. Bizitza pertsonal aztoratu horren erdian, Txaikovskiren ospeak gora egin zuen; tsarraren aldetik ohoreak jaso zituen, biziarteko pentsio bat lortu zuen eta mundu osoko kontzertu aretoetan goraipatua izan zen. 53 urte zituela bat-batean hil zen; kolerari egotzi ohi zaio heriotza, baina historialari batzuek bere buruz beste egin zuela uste dute.^[2][3]

Mundu osoko musika aretoetan ezaguna izan arren, Txaikovskik hitz gogorrak jaso zituen batzuetan kritikari eta konpositoreen aldetik. Zernahi gisaz, konpositore gisa duen ospea eztabaida guztien gainetik dago gaur egun, eta erabat desagertu da XX. mendearen hasieran eta erdialdean Mendebaldeko kritikari askoren ustea, haren musika arrunta eta pentsamendu gutxikotzat jotzen baitzuten.^[4]

1. ↑ Euskaltzaindia. (2009). «Alfabeto zirilikoz idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistema (errusiera, bielorrusiera, ukrainera eta bulgariera)» Euskaltzaindiaren arauak.
2. ↑ Brown 2006, 431-435. orr. .
3. ↑ Holden 1996, 373-400. orr. .
4. ↑ Sadie 1995, 18:628-629. orr. .