Potentzia

Potentzia
Formula	${\displaystyle P={\frac {\mathrm {d} E}{\mathrm {d} t}}}$
Formulako ikurra	${\displaystyle P}$, ${\displaystyle E}$ eta ${\displaystyle t}$
Ohiko ikurra	${\displaystyle P}$
Neurtzeko unitatea	watt
Dimentsioa	${\displaystyle {\mathsf {M}}{\mathsf {L}}^{2}{\mathsf {T}}^{-3}}$

Artikulu sorta honen partea:
Mekanika klasikoa
${\displaystyle {\boldsymbol {F}}=m{\boldsymbol {a}}}$ Newtonen legeak
Historia Kronologia
Adarrak Aplikatua Dinamika Estatika Zerukoa Zinematika Medio jarraituak Zinetika Estatistikoa
Oinarriak Abiadura Azelerazioa Abiadura-modulua Bulkada D'Alembert-en printzipioa Denbora Energia potentziala zinetikoa Erreferentzia-sistema Erreferentzia-sistema inertziala Erreferentzia-sistema ez-inertziala Espazioa Indar-parea Indarra Inertzia / Inertzia-momentua Lana Lan birtuala Masa Momentua Momentu angeluarra Momentu lineala Potentzia Torkea
Zientzialariak Galileo Huygens Newton Kepler Horrocks Halley Euler d'Alembert Clairaut Lagrange Laplace Hamilton Poisson Daniel Bernoulli Johann Bernoulli Cauchy
Muinekoak Bibrazioa Desplazamendua Erreferentzia-sistema Erreferentzia-sistema inertziala Erreferentzia-sistema ez-inertziala Gorputz zurruna Eulerren ekuazioa Solido zurrunaren mekanika Grabitazio unibertsalaren legea Higidura zuzena Higidura Marruskadura-indarra Newtonen legeak Osziladore harmonikoa Moteltze(Moteltze ratio) Higiduraren ekuazioa Eulerren higiduraren legeak Itxurazko indarra Partikula planarraren higadura-mekanika Abiadura erlatiboa Higidura harmoniko sinple
Biraketa Abiadura angeluarra Abiadura tangentziala Azelerazio angeluarra Biraketa-abiadura Coriolis efektua Desplazamendua Erreferentzia-sistema Higidura zirkular Indar zentripetu Indar zentrifugo Maiztasuna Pendulua
Formulazioak Newtonen legeak Mekanika analitikoa Mekanika Lagrangiar Mekanika Hamiltoniar Mekanika Routhiar Hamilton–Jacobi ekuazioa Appellen higidura-ekuazioa Koopman–von Neumann mekanika
Kategoriak Mekanika klasikoa
i e a

Fisikaren arloan, potentzia (sinboloa, ${\displaystyle P}$) izeneko magnitude fisikoa honelaxe definitzen da: «sistema fisiko batek beste sistema fisiko batean eginiko lanaren eta horretarako behar izandako denboraren arteko zatidura.»

Bestela esanda, sistema baten potentzia da beste sistema batean denbora-unitatean eginiko lana. Sistema batek transmitituriko potentzia kalkulatzeko, sistema horrek beste sistema batean egindako lanaren eta prozesu horretan pasaturiko denboraren arteko zatiketa egin behar da. Zer esanik ez, "lan" terminoa fisikako kontzeptu modura hartu behar da definizio horretan.

Potentzia magnitude fisiko eskalarra da, sistema batetik beste batera energia transmititzeko bizkortasunari dagokiona. Hain zuzen, potentzia ematen duten bi sistema desberdinen kasuan, potentzia handiena duenak denbora laburragoa beharko du lan kantitate berbera emateko.

Oro har, sistema fisiko batek transmititzen duen potentzia aldatu egin daiteke denboran zehar; horregatik, denboraren funtzio modura adierazten da: ${\displaystyle P(t)}$. Gauzak horrela, sistema batek ${\displaystyle t}$ denbora-tartean transmitituriko potentziak beste sistema bati hornitutako lana potentziaren integral denborala kalkulatuz lortzen da:

$${\displaystyle W=\int _{0}^{t}P(t){\text{d}}t.}$$Nazioarteko SI unitate-sisteman, potentzia-unitateari watt deritzo euskaraz eta ${\displaystyle {\text{W}}}$ sinboloaz adierazten da. Izen hori James Watt (1736-1819) ingeniariaren omenez eman zitzaion, lurrun-makinan hobekuntza nabariak egin zituelako. Unitate horren dimentsioak hauexek dira oinarrizko unitateen funtzioan: ${\displaystyle {\text{1 kg·m}}^{2}{\text{·s}}^{-3}}$. Bestalde, watt unitatea joule segundoko (${\displaystyle {\text{J/s}}}$) unitatearen baliokidea da: ${\displaystyle {\text{1 W = 1 J/s}}.}$^[1]

1. ↑ (Ingelesez) The Feynman Lectures on Physics. 2017-10-21 (Noiz kontsultatua: 2018-01-17).