Pupieno

Pupieno
	; Irudi gehiago
; Erromatar enperadorea
Antzinako Erromako senataria
Praefectus urbi (en)
Bizitza
Jaiotza	Erroma, 178
Herrialdea	Antzinako Erroma
Heriotza	Erroma, 238ko uztailaren 29a ( urte)
Heriotza modua	giza hilketa
Familia
Aita	Marcus Pupienus Maximus
Ama	Clodia Pulchra, Pescennia Marcellina
Ezkontidea(k)	Sextia Cethegilla (en)
Seme-alabak	ikusi Tiberius Clodius Pupienus Pulcher Maximus (en) ; Marcus Pupienus Africanus (en) ;
Jarduerak
Jarduerak	politikaria
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Antzinako Erromako erlijioa

Marko Klodio Pupieno Maximo (latinez: Marcus Clodius Pupienus Maximus; 178 – Erroma, 238ko uztailaren 29), Balbinorekin batera, erromatar enperadorea izan zen 238ko apirilaren 22tik hil zen arte. Senatuak hautatu zituen, Gordiano I.a eta Gordiano II.a Maximino Traxen aldeko Numidia probintziako gobernariak hil ostean. Pupienok armadan lortutako arrakastari esker urratsak igo ahal izan zituen maila sozial eta politikoan. Zenturioi bezala hasita, tribuno militarra, pretore, kontsul eta hainbat probintziatako gobernaria izan zen. 234an Erromako prefektua zen.

Maximino Erromara zihoazenez, Pupienok aurre egitera atera zitzaion. Zorte handia izan zuen Pupienok. Izan ere, Maximinoren armadak hornidura falta nabarmena zeukan. Hori zela eta, soldaduek Maximino bera hil zuten eta Pupienoren aurrean amore eman zuten. Bitartean, Erroman matxinadak nonahi sortzen ziren. Pupieno ailegatutakoan, egoera nolabait baretu zen, baina egonezinak jarraitu zuen.

Bi enperadoreen arteko harremana ez zen batere estua. Elkarri beldur zioten. Pupienok partiarren kontra eta Balbino karpiarren aurka borrokatzen ari baziren ere, elkarren kontra ere egiten zuten. Uztailaren 29an, Pretoriar Guardiak parte hartzea erabaki zuen. Enperadoreen ika-mika moztu eta biak hil zituen. Egun berean Gordiano III.a hautatu zuten enperadore.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Pupieno

Datuak: Q1797
Multimedia: Pupienus / Q1797

i e a Erromatar eta bizantziar enperadoreak
Printzerria 27 BC – 235 AD	Augusto Tiberio Kaligula Klaudio Neron Galba Oton Vitelio Vespasiano Tito Domiziano Nerva Trajano Hadriano Antonino Pio Marko Aurelio eta Luzio Vero Komodo Pertinax Didio Juliano (Peszenio Nigro) (Klodio Albino) Septimio Severo Karakala eta Geta Makrino eta Diadumeniano Heliogabalo Alexandro Severo
Krisialdia 235–284	Maximino Trax Gordiano I.a eta Gordiano II.a Pupieno eta Balbino Gordiano III.a Filipo Arabiarra eta Filipo II.a Dezio eta Herenio Etrusko Hostiliano Treboniano Galo eta Volusiano Emiliano Valeriano Galieno, Salonino eta Valeriano II.a Klaudio Gotiko Kintilo Aureliano Tazito Floriano Probo Karo Karino eta Numeriano Galietako enperadoreak: Postumo (Leliano) Mario Viktorino (Domiziano II.a) Tetriko I.a eta Tetriko II.a
Dominatua 284–395	Diokeziano (inperio osoa) Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) eta Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (West) Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (mendebaldea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Maxentzio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Lizinio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Maxentzio (bakarrik) Lizinio (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (bere burua aldarrikatua) eta Valerio Valente Lizinio (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Lizinio II.a, Konstantino II.a eta Krispo (Martiniano) Konstantino I.a Handia (inperio osoa) eta Krispo Konstantino II.a Konstante Magnentzio eta Dezentzio Konstantzio II.a eta Vetranio Juliano Apostata Joviano Valentiniano I.a Valente Graziano Valentiniano II.a Magno Maximo eta Flavio Viktor Teodosio I.a Handia (Flavio Eugenio)
Mendebaldeko Inperioa 395–480	Honorio (Konstantino III.a eta Konstantzio II.a) Konstantzio III.a Joan, mendebaldeko usurpatzailea Ravenan Valentiniano III.a Petronio Maximo eta Paladio Avito Maioriano, Libio Severo, Antemio eta Olibrio Glizerio Julio Nepote (de iure) Romulo Augustulo (usurpatzailea)
Ekialdeko/ Bizantziar Inperioa 395–1204	Arkadio Teodosio II.a Pulkeria Martziano Leon I.a Leon II.a Zenon I.a (1. agintaldia) Basilisko eta Marko Zenon I.a (2. agintaldia) Anastasio I.a Justino I.a Justiniano I.a Justino II.a Tiberio II.a Maurizio eta Teodosio Fokas Heraklio Konstantino III.a Heraklonas Konstante II.a Konstantino IV.a eta Heraklio, Tiberio eta Justiniano II.a Justiniano II.a (1. agindaldia) Leontzio Tiberio III.a Justiniano II.a (2. agintaldia) eta Tiberio Filipiko Anastasio II.a Teodosio III.a Leon Isauriarra Konstantino V.a Artabasdo Leon IV.a Khazariarra Konstantino VI.a Irene Nizeforo I.a Estaurazio Mikel I.a Rangabe eta Teofilakto Leon V.a Armeniarra eta Konstantino Mikel II.a Teofilo Mikel III.a Basilio Mazedoniarra Leon VI.a Jakituna Alexandro Bizantziokoa Konstantino VII.a Porfirogeneta Erroman I.a Lakapetarra eta Kristobal, Eztebe eta Konstantino Erroman II.a Nizeforo II.a Fokas Joan I.a Tzimiskes Basilio II.a Konstantino VIII.a Zoe (1. agindaldia) eta Erroman III.a Zoe (1. agindaldia) eta Mikel IV.a Mikel V.a Zoe (2. agindaldia) eta Teodora Zoe (2. agindaldia) eta Konstantino Monomako Konstantino Monomako (bakarrik) Teodora Mikel VI.a Isaak I.a Komneno Konstantino X.a Dukas Erroman IV.a Diogenes Mikel VII.a Dukas eta Androniko, Konstantzio eta Konstantino Nizeforo III.a Botaniates Alexio I.a Komneno Joan II.a Komneno eta Alexio Komneno Emanuel I.a Komneno Alexio II.a Komneno Androniko I.a Komneno Isaak II.a Angelo Alexio III.a Angelo Alexio IV.a Angelo Nikolas Kanabos, usurpatzailea Alexio V.a Dukas
Nizeako Inperioa 1204–1261	Konstantino Laskaris Teodoro I.a Laskaris Joan III.a Dukas Vatatzes Teodoro II.a Laskaris Joan IV.a Dukas Laskaris
Ekialdeko/ Bizantziar Inperioa 1261–1453	Mikel VIII.a Paleologo Androniko II.a Paleologo eta Mikel IX.a Paleologo Androniko III.a Paleologo Joan V.a Paleologo Joan VI.a Kantakuzeno eta Joan V.a Paleologo eta Mateo Kantakuzeno Joan V.a Paleologo Androniko IV.a Paleologo Joan VII.a Paleologo Androniko V.a Paleologo Emanuel II.a Paleologo Joan VIII.a Paleologo Konstantino XI.a Paleologo
Letra etzanean usurpatzaile edo enperadorekideak.