Txad

Txadeko Errepublika
République du Tchad جمهوريّة تشاد (Yumhūriyyat Tashād)
Ereserkia: La Tchadienne (en)
Goiburua: Unité, Travail, Progrès ("Batasuna, Lana, Aurrerapena")
flag of Chad (en) coat of arms of Chad (en)
Kokapena Afrikan   Mapa politikoa
Geografia
Hiriburua	N'Djamena 12°6′36″N 15°3′0″E
Azalera	1.284.000 km² (20.)
Punturik altuena	Emi Koussi (3.415 m)
Punturik sakonena	Bodélé sakonunea (160 m)
Kontinentea	Afrika
Mugakideak	Kamerun, Libia, Niger, Nigeria, Sudan, Afrika Erdiko Errepublika eta Arabiar Liga
Administrazioa
Txadeko presidentea	Mahamat Déby Itno (en)
Legebiltzarra	National Assembly (en)
Epai autoritatea	Supreme Court of Chad (en)
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi AFRISTAT (en) Aduanen Mundu Erakundea Afrikako, Karibeko eta Ozeano Bareko Herrialdeak Afrikar Batasuna Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea Bank of Central African States (en) Batzar Islamikoko Erakundea Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua Economic Community of Central African States (en) Frankofonia Garapeneko Afrikako Bankua International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) International Civil Defence Organisation (en) Interpol Merkataritzaren Mundu Erakundea Multilateral Investment Guarantee Agency (en) Munduko Meteorologia Erakundea Nazio Batuen Erakundea Nazioarteko Finantza Korporazioa Nazioarteko Garapen Elkartea OHADA (en) Osasunaren Mundu Erakundea Posta Batasun Unibertsala Telekomunikazioen Batasun Internazionala UNESCO
Demografia
Biztanleria	19.319.064
Dentsitatea	15,05 bizt/km² (96.)
Hizkuntza ofizialak	ikusi frantses arabiera
Erabilitako hizkuntzak	ikusi Dazaga (en) , frantses, Bon Gula (en) , Jaya (en) , Horo (en) , Gulay (en) , Koke (en) , Tunia (en) , Karanga (en) , Naba, Kaba So (en) , Zan Gula (en) , Marfa (en) , Surbakhal (en) , Goundo (en) , Dangaléat (en) , Besme (en) , Fania (en) , Lele (en) , Morom (en) , Masmaje (en) , Mogum (en) , Kwang (en) , Mokilko (en) , Ngambay (en) , Mabire (en) , Kabalai (en) , Kajakse (en) , Fongoro (en) , Kimré (en) , Sokoro (en) , Toram (en) , Miltu (en) , Mawa (en) , Gabri (en) , Tamki (en) , Mire (en) , Buso (en) , Tobanga (en) , Mubi (en) , Zirenkel (en) , Sungor (en) , Lagwan (en) , Malgbe (en) , Maslam (en) , Mser (en) , Daju Mongo (en) , Babalia Creole Arabic (en) , Mbay (en) , Mbara (en) , Disa (en) , Tumak (en) , Muskum (en) , Saba (en) , Gula (en) , Nancere (en) , Sila (en) , Kabba (en) , Kaba (en) , Kaba Deme (en) , Somrai (en) , Musgu (en) , Ngam (en) , Mpade (en) , Kuo (en) , Laka (en) , Mangbai (en) , Lutos (en) , Majera (en) , Day (en) , Hausa, arabiera estandar moderno, Dazaga-kara (en) , Masalit (en) , Masana hizkuntza, Marba hizkuntza, Kendeje (en) , Sinyar (en) , Sar (en) , Kanembu (en) , Tama (en) , Kim (en) , Karang (en) , Kenga (en) , Maba (en) , Moundang (en) , Beraku (en) , Gidar (en) , Pana (en) , Noy (en) , Nzakambay (en) , Teda (en) , Tupuri (en) , Kera (en) , Peve hizkuntza, Gadang (en) , Boor (en) , Zaghawa (en) , Musei hizkuntza, Mararit (en) , Ndam (en) , Barein (en) , Yedina (en) , Birgit (en) , Mesme hizkuntza, Ubi (en) , Migaama (en) , Jonkor Bourmataguil (en) , Bidiyo (en) , Sarua (en) , Amdang (en) , Bua (en) , Fur (en) , Gula Iro (en) , Kujargé (en) , Laal (en) , Niellim (en) , Sango, Bagirmi (en) , Massalat (en) , Gor (en) , Mango (en) , Bedjond (en) , Chadian Sign Language (en) , Bagirmi Fulfulde (en) , Central Kanuri (en) , Adamaua-Fulfulde (en) , Herdé (en) , Runga (en) , Ngete hizkuntza, Kibet (en) , Bolgo (en) eta arabiera
Ezkontzeko adina	gizonezko: 18 emakumezko: 15
Emankortasun-tasa	6,156 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak	1.757.281 (2003)
Bizi-itxaropena	52,903 (2016)
Giniren koefizientea	37,5 (2018)
Giza garapen indizea	0,394 (2021)
Ekonomia
BPG nominala	9.981.303.726,2328 $ (2017)
BPG per capita	662 $ (2017)
BPG erosketa botere paritarioa	28.984.883.781 nazioarteko dolar (2017)
BPG per capita EAPn	1.945,295 nazioarteko dolar (2017)
BPGaren hazkuntza erreala	−6,4 % (2016)
Erreserbak	8.575.237 $ (2017)
Inflazioa	−4,9 % (2016)
Historia
Sorrera data: 1960ko abuztuaren 11
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+235
ISO 3166-1 alpha-2	TD
ISO 3166-1 alpha-3	TCD
Ordu eremua	ikusi UTC+01:00 : Africa/Ndjamena (en)
Elektrizitatea	220 V. 50 Hz.AC power plugs and sockets: British and related types (en) , Type E (en) , Schuko eta europar loki
Internet domeinua	.td

Txad^[1] (arabieraz: تشاد‎, Tshād, ˈtʃaːd ahoskatua; frantsesez: Tchad, tʃa(d) ahoskatua), ofizialki Txadeko Errepublika (arabieraz: جمهورية تشاد‎, Jumhūriyyat Tshād; frantsesez: République du Tchad), erdialdeko Afrikako estatua, itsasbazterrik gabea. Iparraldean Libiarekin egiten du muga, Sudanekin ekialdean, Afrika Erdiko Errepublikarekin hegoaldean, Kamerun eta Nigeriarekin hego-mendebaldean eta Nigerrekin mendebaldean.

Hiririk handiena eta hiriburua N'Djamena da. 200 talde etniko eta linguistiko daude, baina arabiera eta frantsesa dira hizkuntza ofizialak.

1. ↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .