Txile

Txileko Errepublika
	República de Chile
	Ereserkia: Himno Nacional de Chile
	Goiburua: Por la Razón o la Fuerza; ("Arrazoiaz edo Indarraz")
; Txileko bandera	; coat of arms of Chile (en)
Geografia
Hiriburua	Santiago; 33°26′15″S 70°39′0″W
Azalera	756.102 km² (38.)
Punturik altuena	Ojos del Salado (6.893 m)
Punturik sakonena	Ozeano Barea (0 m)
Kontinentea	Hego Amerika
Mugakideak	Argentina, Bolivia eta Peru
Administrazioa
Gobernu-sistema	errepublika presidentzialista demokratikoa
Txileko lehendakaria	Gabriel Boric
Txileko lehendakaria	Gabriel Boric
Legebiltzarra	National Congress of Chile (en)
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi Aduanen Mundu Erakundea; Agency for the Prohibition of Nuclear Weapons in Latin America and the Caribbean (en) ; Ameriketako Estatuen Erakundea; Andean Community (en) ; Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea; Asia eta Ozeano Bareko Ekonomia Elkarlana; Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua; Carbon Neutrality Coalition (en) ; Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea; Group on Earth Observations (en) ; Hego Amerikako Nazioen Batasuna; International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) ; International Civil Defence Organisation (en) ; Interpol; Itun Antartikoa; Merkataritzaren Mundu Erakundea; Multilateral Investment Guarantee Agency (en) ; Munduko Meteorologia Erakundea; Nazio Batuen Erakundea; Nazioarteko Erakunde Hidrografikoa; Nazioarteko Finantza Korporazioa; Nazioarteko Garapen Elkartea; Osasunaren Mundu Erakundea; Posta Batasun Unibertsala; Telekomunikazioen Batasun Internazionala; UNESCO; Visa Waiver Program (en) ;
Demografia
Biztanleria	19.458.000
Dentsitatea	25,73 bizt/km² (153.)
Talde etnikoak	ikusi Txiletar;
Hizkuntza ofizialak	ikusi gaztelania ;
Erabilitako hizkuntzak	ikusi Yagan, Kunza (en) , Chilean Sign Language (en) , gaztelania, Kawésqar (en) , Huilliche (en) , rapanuiera, Mapudungun eta Central Aymara (en) ;
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 18
Emankortasun-tasa	1,761 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak	167.350 (2015)
Bizi-itxaropena	79,522 (2016)
Giniren koefizientea	44,9 (2020)
Giza garapen indizea	0,855 (2021)
Ekonomia
BPG nominala	277.075.944.401,94 $ (2017)
BPG per capita	15.046 $ (2017)
BPG erosketa botere paritarioa	446.805.849.895 nazioarteko dolar (2017)
BPG per capita EAPn	24.747,307 nazioarteko dolar (2017)
BPGaren hazkuntza erreala	1,6 % (2016)
Erreserbak	38.981.539.753 $ (2017)
Inflazioa	2,8 % (2016)
Historia
	Sorrera data: 1810eko irailaren 18a
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+56
ISO 3166-1 alpha-2	CL
ISO 3166-1 alpha-3	CHL
Ordu eremua	ikusi UTC−03:00 ; : UTC−05:00 Pazko uharte; Udako ordutegi: UTC−05:00 Pazko uharte; Udako ordutegi: UTC−03:00 ; ordutegi estandarra: UTC−06:00 Pazko uharte; ordutegi estandarra: UTC−04:00 ; ordutegi estandarra: UTC−05:00 ;
Elektrizitatea	220 V. 50 Hz.europar loki eta Type L (en)
Internet domeinua	.cl
	thisischile.cl…

Txile Hego Amerikako estatua da, Ozeano Bareko kosta zerrenda luzea hartzen du Andeen eta itsasoaren artean. Muga luzea du Argentinarekin ekialdean; ipar-ekialdean, Boliviarekin; eta iparraldean, Perurekin. Txileko lurraldeak ozeano Bareko Juan Fernández, Salas y Gómez, Desventuradas, eta Pazko uharteak barne hartzen ditu. Txilek Antartikako 1.250.000 km² aldarrikatzen ditu, nahiz eta aldarrikatzen duen guztiak Itun Antartikoaren azpian egon.

Hiriburua Santiago da, eta bigarren hiria eta portu nagusia, Valparaíso.

Atacamako basamortuak, Txileko iparraldean, aberastasun handiko mineralak dauzka, nagusiki kobrea. Area txikiak biztanleria eta nekazaritzako baliabideak menperatzen ditu, eta zentro kultural eta politikoa da. Txile 19. mendearen bukaeran iparraldeko eta hegoaldeko eskualdeak gehitu ziren. Iparraldeko Txile baso eta larreetan aberatsa da, eta sumendi eta lakuak dauzka. Hegoaldeko kostaldea fiordo, itsasadar, ubidezko labirinto bat da, penintsula eta uharteak bihurrituz.

Espainiak XVI. mendearen erdialdean Txile konkistatu eta kolonizatu egin zuen, iparraldeko eta erdialdeko Txilen Inken agintea ordezkatuz.

Gaurko Txile Hego Amerikako nazio oparo eta egonkorrenetariko bat da. Latinoamerikako nazioan giza garapena, lehiakortasuna, per capita, globalizazioa, bakea, askatasun ekonomikoaren egoera, eta ustelkeri pertzepzio baxua sailkaturik daude. Txile Nazio Batuen kide da. Baita ere Hego Amerikako Nazioen Batasuna eta Latinoamerikako eta Karibeko Estatuen Komunitateko partaide da.