Back Kapitalisme Afrikaans Kapitalismus ALS Capitalismo AN Ǣhtwealdes endebyrdness ANG رأسمالية Arabic ܪܝܫܡܠܘܬܐ ARC راسمالية ARY راسماليه ARZ পুঁজিবাদ Assamese Capitalismu AST

Capitalismo

Fotografía de Lewis Hine dun obreiro traballando cunha máquina de vapor.

O capitalismo[1] é unha orde ou sistema social e económico que se atopa en constante movemento, derivado do usufruto da propiedade privada sobre o capital como ferramenta de produción, que se atopa maiormente constituído por relacións empresariais vinculadas ás actividades de investimento e obtención de beneficios, así como de relacións laborais tanto autónomas como asalariadas subordinadas a fins mercantis.[2] Máis especificamente o capitalismo é un sistema económico dominado polo capital e non polo traballo.

No capitalismo, os individuos e as empresas usualmente representadas polos mesmos, levan a cabo a produción de bens e servizos de forma privada e interdependiente, dependendo así dun mercado de consumo para a obtención de recursos.[3] O intercambio dos mesmos realízase basicamente mediante comercio libre e, polo tanto, a división do traballo desenvólvese de forma mercantil e os axentes económicos dependen da procura de beneficio.[4] A distribución organízase, e as unidades de produción fusiónanse ou separan, de acordo a unha dinámica baseada nun sistema de prezos para os bens e servizos.[5] Á súa vez, os prezos fórmanse maioritariamente nun mercado que depende da interacción entre unha oferta e unha demanda dadas polas eleccións de produtores e consumidores,[6] e estes, son necesarios para a coordinación ex-post dunha economía baseada no intercambio de mercadorías.[7]

A orixe etimolóxica da palabra capitalismo provén da idea de capital e o seu uso para a propiedade privada dos medios de produción, [8][9] con todo, relaciónase maiormente ao capitalismo como concepto co intercambio dentro dunha economía de mercado que é a súa condición necesaria,[10][11] e á propiedade privada absoluta[12] ou burguesa[13][14] que é o seu corolario previo.[15][16] A orixe da palabra pode remontarse a antes de 1848 pero non é ata 1860 que chega a ser unha corrente como tal e recoñecida como termo, segundo as fontes escritas da época.[17]

O termo foi introducido pola economía marxista para referirse ós sistemas económicos modernos nos que os medios de produción pertencían ó capital,[8][9] mentres os traballadores foran "expropiados" deles e non tiñan a súa propiedade. O sistema capitalista, segundo o marxismo, baséase na apropiación da plusvalía xerada polos traballadores por parte dos capitalistas, grazas precisamente ó seu control dos medios de produción. A plusvalía, na terminoloxía marxista, non debe ser confundida co beneficio. A plusvalía é o valor producido polos traballadores e que non se aplica á reprodución do sistema económica, isto é, a manter activos ós traballadores, a manter os procesos produtivos en marcha e a garantir a súa mellora no tempo. A plusvalía pertence ó traballador porque a "creou" co seu traballo. Porén, no capitalismo pasa ás mans dos empresarios.

Denomínase sociedade capitalista a toda aquela sociedade política e xurídica orixinalmente baseada nunha organización racional do traballo, o diñeiro e a utilidade dos recursos de produción, caracteres propios daquel sistema económico.[18] Na orde capitalista, a sociedade está formada por clases socioeconómicas no canto de estamentos como son propios do feudalismo e outras ordes pre-modernas.[19] Distínguese daquel e doutras formas sociais pola posibilidade da mobilidade social dos individuos, por unha estratificación social de tipo económica,[20] e por unha distribución da renda que depende case enteiramente da funcionalidade das diferentes posicións sociais adquiridas na estrutura de produción.[21]

O nome de sociedade capitalista adóptase usualmente debido a que o capital como relación de produción convértese dentro desta nun elemento economicamente predominante.[22] A discrepancia sobre as razóns deste predominio divide ás ideoloxías políticas modernas: o enfoque liberal smithiano céntrase na utilidade que o capital como relación social prové para a produción nunha sociedade comercial cunha ampla división do traballo, entendida como causa e consecuencia da mellora da oferta de consumo e os maiores ingresos por vía do salario respecto do traballo autónomo,[23] mentres que o enfoque socialista marxista considera que o capital como relación social é precedido (e logo retroalimentado) por unha institucionalizada imposibilidade social de sobrevivir sen relacionarse cos propietarios dun maior capital físico mediante o intercambio de traballo asalariado.[24]

A clase social conformada polos creadores e/ou propietarios que provén de capital á organización económica a cambio dun xuro[25] descríbella como "capitalista", a diferenza das funcións empresariais cuxo éxito se traduce en forma de ganancia[26] e das gerenciais executadas a cambio dun salario.[27] Vulgarmente descríbese desde o século XVIII como "burguesía" tanto a este conxunto social como ao dos empregadores de traballo dunha moderna sociedade industrial, pero a burguesía orixínase nas cidades da sociedade rural medieval e está constituída por propietarios autoempregados cuxa natureza dá orixe ao capitalismo moderno.[28]

  1. ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para capitalismo.
  2. ↑ Definición minimalista elaborada de forma que concorde coas principais definicións esencialistas, tanto posteriores (Sombart, 1902; Weber, 1904) como previas a invención do termo (Ricardo, 1817; Proudhon, 1840; Marx, 1848) e a elaboración do concepto (Smith, 1776) e concordante coa definición do dicionario da Enciclopedia Británica: «Capitalism», Merriam-Webster's Collegiate Dictionary
  3. ↑ Shigeto Tsuru, Institutional Economics Revisited, University of Cambridge, 1993, p. 26
  4. ↑ Lajugie, Joseph. Los sistemas económicos, Eudeba, 1987, pp. 13-14.
  5. ↑ Williamson, Oliver E. Las instituciones económicas del capitalismo, Fondo de Cultura Económica, 1989, pp. 93-137.
  6. ↑ Keynes, John Maynard. La teoría general del empleo, el interés y el dinero, Aosta, 1998, pp. 22-23.
  7. ↑ Mohammed Bensald, «The centralist organization of Marx» en art. «The organizational indetermination of spontaneous order in Hayek»
  8. ↑ 8,0 8,1 «Capitalismo», TheFreeDictionary.com. Fonte: Diccionario Enciclopédico Vox, tomo 1, Larousse Editorial, 2009. Consultado o 16 de xuño de 2011
  9. ↑ 9,0 9,1 Braudel, Fernand. La dinámica del capitalismo, Fondo de Cultura Económica, 2006, pp. 52-55.
  10. ↑ Oskar Lange, «El principio económico como producto histórico de la empresa capitalista», La economía en las sociedades modernas, Grijalbo, 1966, pp. 70-73.
  11. ↑ Mises, Ludwig von .«El capitalismo Arquivado 29 de novembro de 2014 en Wayback Machine.», La acción humana, Unión Editorial, 1995, pp. 322-328
  12. ↑ Richard Pipes, Propiedad y libertad, Fondo de Cultura Económica, 1999, pp. 80-82 y 135-152.
  13. ↑ Cordero Quinzacara, Eduardo y Eduardo Aldunate Lizana, «Evolución histórica del concepto de propiedad», Revista de estudios histórico-jurídicos, Valparaíso, ISSN 0716-5455, Nº 30, 2008.
  14. ↑ José Luis Romero, Crisis y orden en el mundo feudoburgués, Siglo XXI, 2003, xiv-xx (estudio preliminar de Carlos Astarita) y 74-83.
  15. ↑ Richard Pipes, Propiedad y libertad, Fondo de Cultura Económica, 1999, pp. 72-73 y 157-160.
  16. ↑ Paul Lafargue, «Feudal Property» and «Bourgeois Property», The Evolution of Property, caps. VI & V
  17. ↑ La era del Capital, 1848-1875. Biblioteca E.J. Hobsbawm de Historia Contemporanea. Grupo Editorial Planeta. 5.ª ed. Buenos Aires: Crítica 2006.
  18. ↑ Weber, Max. «Introducción general a los “Ensayos de sociología de la religión” (1920)», La ética protestante y el espíritu del capitalismo, Fondo de Cultura Económica, 2008, pp. 53-70. Sobre a mesma cuestión véxase tamén o resumo temático da obra principal en: «Notes on Max Weber», Introduction to Social Theory (Sociology 250), October 11, 2002, Department of Sociology and Social Studies, University of Regina.
  19. ↑ A socioloxía clásica coincide nesta categorización con diferenzas de matices: en Marx proponse unha secuencia histórica de sociedades clasistas, as primeiras das cales se forman por causas económicas pero sostéñense maiormente sobre funcións e relacións extraeconómicas, mentres que o seu punto de chegada é a sociedade burguesa na cal todas as clases son de natureza económica; esta diferenza vólvese máis relevante na perspectiva de Weber, pola cal só no capitalismo debería falarse propiamente de clases sociais como principio estratificador, mentres que en todas as demais o determinante sería estamental mesmo pola súa orixe. Véxase: Val Burris, «La síntesis neomarxista de Marx y Weber sobre las clases», Zona abierta, ISSN 0210-2692, N.º 59-60, 1992 (Exemplar dedicado a: Teorías contemporáneas das clases sociais), páxs. 127-156; o ibidem, Cuadernos de Sociología No. 4, 1993, Facultade de Ciencias Sociais, Universidade de Buenos Aires; citado e analizado en: Perla Aronson, «La visión weberiana del conflicto social», Conflicto social, Ano 1, No. 0, novembro 2008, p. 118.
  20. ↑ Ricardo López Ruiz y Carmen Pellicer Lostao, «Modelos matemáticos de la riqueza Arquivado 24 de febreiro de 2021 en Wayback Machine.», Revista Investigación y Ciencia, marzo de 2011.
  21. ↑ Karl Polanyi, La gran transformación, Fondo de Cultura Económica, 2011, pp. 89-90 y 188.
  22. ↑ Deutschmann, Christoph. «A pragmatist theory of capitalism», Socio-Economic Review, Oxford Journals, 2011, Volume 9, Issue 1, cap. 3, p. 90.
  23. ↑ Adam Smith, Investigación sobre la naturaleza y causas de la riqueza de las naciones, Fondo de Cultura Económica, 2010, libro segundo, intr., pp. 250-251.
  24. ↑ Karl Marx, El capital. Crítica de la economía política, Fondo de Cultura Económica, 2010, libro primero, tomo I, cap. XXV, pp. 650-651
  25. ↑ Joseph Schumpeter, Teoría del desenvolvimiento económico, Fondo de Cultura Económica, 1976, cap. V, pp. 162-212
  26. ↑ Joseph Schumpeter, Teoría del desenvolvimiento económico, Fondo de Cultura Económica, 1976, cap. IV, pp. 135-161.
  27. ↑ Landoni, Juan Sebastián. «Empresario y capitalista: nota para una teoría austriaca de la firma», Journal of Management for Value
  28. ↑ Sombart, Werner. El apogeo del capitalismo, Fondo de Cultura Económica, 1984. Ver resumo da referencia en: Christoph Deutschmann, A pragmatist theory of capitalism op. ci., cap. 4, p. 94.

Developed by StudentB