Djibuti

Djibuti

جمهورية جيبوتي (ar) République de Djibouti (fr) Jabuuti (so)
Bandeira Brasón
Himno	Himno nacional de Djibuti
Lema	«اتحاد، مساواة، سلام» «Unité, Égalité, Paix» «Unity, Equality, Peace» «Единство, равенство, мир» «Undod, Cydraddoldeb, Heddwch»
Epónimo	Xibutí
Localización
11°48′00″N 42°26′00″L / 11.8, 42.43333
Capital	Xibutí
Contén a división administrativa	Djibouti Region (en) Região de Ali Sabieh (pt) Região de Arta (pt) Região de Dikhil (pt) Região de Obock (pt) Região de Tadjourah (pt)
Poboación
Poboación	956.985 (2017) (41,25 hab./km²)
Lingua oficial	lingua francesa lingua árabe
Xeografía
Parte de	África oriental Imperio colonial francés (–1977)
Superficie	23.200 km²
Punto máis alto	Mousa Ali (pt) (2.028 m)
Punto máis baixo	Lago Assal (pt) (−155 m)
Comparte fronteira con	Etiopía Eritrea Somalia
Datos históricos
Precedido por	Território Francês dos Afars e Issas (pt)
Creación	23 de xuño de 1977
Evento clave 27 de xuño de 1977 Declaration of independence of Djibouti (en)
Organización política
• Presidente	Ismail Omar Guelleh (1999–)
• Primeiro ministro	Abdoulkader Kamil Mohamed (2013–)
Órgano lexislativo	National Assembly (en) , (Escano: 65)
Membro de	Grupo de Estados de África, Caribe e Pacífico Fondo Monetario Árabe Fundo Árabe para Desenvolvimento Econômico e Social (pt) ../... 24+
PIB nominal	3.372.287.462 $ (2021)
Moeda	franco do Jibuti (pt)
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+03:00 Africa/Djibouti (en)
Dominio de primeiro nivel	.dj
Prefixo telefónico	+253
Teléfono de emerxencia	17, 18 e 19
Código de país	DJ
Páxina web	presidence.dj

Este artigo amosa letras árabes. Sen o soporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros.

Djibuti^[1][2] (/dʒɪˈbuːti/; árabe: جيبوتي Jībūtī, francés: Djibouti, somalí: Jabuuti, afar: Gabuuti), ou Xibutí^[3][4], oficialmente República de Djibuti é un país situado no Corno de África. Está bordeado por Eritrea no norte, Etiopía no oeste e sur e Somalia no sueste. O resto da fronteira está formado polo Mar Vermello e o Golfo de Adén ao leste. Djibouti ocupa unha superficie total de só 23.200 km².^[5]

Na antigüidade, o territorio formaba parte da Terra de Punt e despois do Reino de Aksum. A próxima Zeila (agora en Somalia) foi a sede do medieval Adal e do Sultanato de Ifat. A finais do século XIX, a colonia de Somalilandia estableceuse seguindo os tratados asinados polos sultáns somalís e afar con Francia^[6][7][8] e o seu ferrocarril ata Dire Dawa (máis adiante Addis Ababa) permitiulles substituír rapidamente a Zeila como o porto para o sur de Etiopía e Ogaden.^[9] Máis tarde foi renomeado como o Territorio francés dos Afar e dos Issas en 1967. Unha década máis tarde, o pobo xibutí votou pola independencia. Isto marcou oficialmente o establecemento da República de Xibutí, chamada así pola súa capital. Djibouti uniuse ás Nacións Unidas o mesmo ano, o 20 de setembro de 1977.^[10][11] A principios de 1990, as tensións sobre a representación do goberno levaron a conflito armado xibutiano, que terminou nun acordo de repartición de poder en 2000 entre o partido gobernante e a oposición.^[5]

Djibouti é unha nación multiétnica cunha poboación de 942.333 habitantes. O somalí, o árabe e o francés son ​​as tres linguas oficiais do país. Cerca do 94% dos residentes practican o islam,^[5] que é a relixión oficial e é predominante na rexión desde hai máis de mil anos. Os somalís (Clan Issa e afar compoñen os dous grupos étnicos máis grandes. Ambos falan linguas afroasiáticas.^[5]

Djibouti está estratexicamente situado preto dalgunhas das rutas marítimas máis importantes do mundo, controlando o acceso ao mar Vermello e ao océano Índico. Serve como un centro clave de reabastecemento e transbordo e é o principal porto marítimo para a importación e exportación da veciña Etiopía. Un crecente centro comercial, a nación é a sede de varias bases militares estranxeiras, incluíndo Camp Lemonnier. O organismo rexional da Autoridade Intergubernamental para o Desenvolvemento (IGAD) tamén ten a súa sede en Djibouti.^[5]

1. ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para djibutiano.
2. ↑ López Martínez, María Cruz (2005). Gran dicionario século 21 da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1442. ISBN 9788482893419. 
3. ↑ Goretti Sanmartín Rei et al. Servizo de Normalización Língüística, Universidade da Coruña, ed. Criterios para o uso da lingua (PDF). p. 134. ISBN 84-9749-199-8. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 26 de setembro de 2013. Consultado o 03 de abril de 2014. 
4. ↑ Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1289. ISBN 9788482887524. 
5. ↑ ^{5,0 5,1 5,2 5,3 5,4} "Djibouti". The World Factbook. CIA. 5 de febreiro de 2013. Arquivado dende o orixinal o 04 de maio de 2020. Consultado o 26 de febreiro de 2013. 
6. ↑ Raph Uwechue, Africa year book and who's who, (Africa Journal Ltd.: 1977), p.209.
7. ↑ Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Somaliland: History of French Somaliland". Encyclopædia Britannica 25 (11ª ed.). Cambridge University Press (en inglés). p. 383. 
8. ↑ A Political Chronology of Africa, (Taylor & Francis), p.132.
9. ↑ Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Zaila". Encyclopædia Britannica 28 (11ª ed.). Cambridge University Press (en inglés). p. 950. 
10. ↑ "Today in Djibouti History". Historyorb.com. Consultado o 27 de abril de 2011. 
11. ↑ "United Nations member states". United Nations. Consultado o 27 de abril de 2011.