Guåhån (ch) | |||||
Himno | Stand Ye Guamanians (en) | ||||
---|---|---|---|---|---|
Lema | «Tånó I' Man CHamoru» | ||||
Símbolo oficial | Gallirallus owstoni (pt) (aves) | ||||
Alcume | Tånó y CHamoru | ||||
Epónimo | valor descoñecido | ||||
Localización | |||||
| |||||
Estado | Estados Unidos de América | ||||
Capital | Agaña | ||||
Contén a división administrativa | Agana Heights (pt) Agat (pt) Agaña Asan-Maina Barrigada (pt) Chalan Pago-Ordot (pt) Dededo Inarajan (pt) Mangilao (pt) Merizo (pt) Mongmong-Toto-Maite (en) Piti (en) Sinajana (en) Sånta Rita-Sumai (en) Talofofo (en) Tamuning (en) Umatac (en) Yigo (en) Yona (en) | ||||
Poboación | |||||
Poboación | 153.836 (2020) (282,79 hab./km²) | ||||
Lingua oficial | lingua inglesa Lingua chamorra | ||||
Xeografía | |||||
Parte de | |||||
Superficie | 544 km² | ||||
Auga | 63,23 % | ||||
Bañado por | Océano Pacífico | ||||
Punto máis alto | Mount Lamlam (en) (406 m) | ||||
Punto máis baixo | Océano Pacífico (0 m) | ||||
Comparte fronteira con | |||||
Creación | 1898 | ||||
Organización política | |||||
Órgano executivo | Government of Guam (en) | ||||
• Governor of Guam (en) | Lou Leon Guerrero (pt) (2019–) | ||||
Órgano lexislativo | Legislatura de Guam (pt) , (Escano: 15) | ||||
Máxima autoridade xudicial | Supreme Court of Guam (en) | ||||
PIB nominal | 6.123.000.000 $ (2021) | ||||
Moeda | dólar estadounidense | ||||
Identificador descritivo | |||||
Fuso horario | |||||
Dominio de primeiro nivel | .gu | ||||
Prefixo telefónico | +1671 | ||||
Teléfono de emerxencia | 911 | ||||
Código de país | GU | ||||
ISO 3166-2 | US-GU | ||||
Código de departamento INSEE | 66010 | ||||
Identificador GNIS | 1802705 | ||||
Outro | |||||
Irmandado con | |||||
Páxina web | guam.gov | ||||
O Territorio de Guam[1] (Guåhån en chamorro, Guaján en castelán, Territory of Guam en inglés), é unha illa no Pacífico occidental,[2][3] pertencente aos Estados Unidos como territorio non incorporado. Trátase da maior e máis meridional das Illas Marianas. A capital é Agaña, e a aldea máis poboada é Dededo.
É o punto máis occidental do territorio dos Estados Unidos (calculado dende o centro xeográfico dos Estados Unidos), Guam é a máis grande e a máis meridional das Illas Marianas e a illa máis grande de Micronesia.
As persoas nacidas en Guam son cidadáns estadounidenses pero non teñen dereito a voto nas eleccións presidenciais dos Estados Unidos mentres residen en Guam e os delegados de Guam na Cámara de Representantes dos Estados Unidos non teñen voto no pleno. Os indíxenas guamaneses son os chamorus, coñecidos historicamente como chamorros, que están relacionados cos pobos austronesios de Indonesia, as Filipinas, Malaisia, Taiwán, Micronesia e Polinesia. En 2022, a poboación de Guam era de 168.801 habitantes. Os chamoros son o grupo étnico máis numeroso, pero unha minoría na illa multiétnica. O territorio abarca 540 km² e ten unha densidade de poboación de 299 hab/km². O pobo Chamoro asentouse na illa hai aproximadamente 3.500 anos. O explorador portugués Fernão de Magalhães, mentres estaba ao servizo de España, foi o primeiro europeo en visitar a illa o 6 de marzo de 1521. Guam foi colonizada por España en 1668. Entre os séculos XVI e XVIII, Guam foi unha escala importante para os galeón de Manila españois. Durante a Guerra hispano-estadounidense, os Estados Unidos capturaron Guam o 21 de xuño de 1898. Segundo o Tratado de París, asinado o 10 de decembro de 1898, España cedeu Guam aos Estados Unidos a partir do 11 de abril de 1899.
Antes da segunda guerra mundial, Guam era unha das cinco xurisdicións estadounidenses no océano Pacífico, xunto coa Illa Wake en Micronesia, Samoa Americana e Hawai na Polinesia e Filipinas. O 8 de decembro de 1941, horas despois do ataque a Pearl Harbor, Guam foi capturada polos xaponeses, que ocuparon a illa durante dous anos e medio. Durante a ocupación, os guamaneses foron sometidos a traballos forzados, encarceramentos, torturas e execucións..[4][5][6] As forzas estadounidenses recuperaron a illa o 21 de xullo de 1944, que se conmemora como o Día da Liberación.[7] Dende os anos 60, a economía de Guam foi apoiada principalmente polo turismo e o exército americano, para o que Guam é un importante activo estratéxico.[8]
Un lema territorial non oficial pero de uso frecuente é "Onde comeza o Día de América", que fai referencia á proximidade da illa coa Liña internacional de cambio de data.[9][10] Guam está entre os 17 territorios non autónomos listados polas Nacións Unidas, e é membro da Comunidade do Pacífico desde 1983.[11]