Back Исаак Ньютон ADY Isaac Newton Afrikaans Isaac Newton ALS አይሳክ ኒውተን Amharic Isaac Newton AN Isaac Newton ANG Aisik Newtọn ANN आइजक न्यूटन ANP إسحاق نيوتن Arabic ܐܝܣܚܩ ܢܝܘܛܢ ARC
Isaac Newton, nado en Woolsthorpe, Lincolnshire, o 25 de decembro de 1643 (día de Nadal de 1642 segundo o calendario xuliano[a]) e finado en Londres o 31 de marzo de 1727, foi un físico, matemático, astrónomo, alquimista, teólogo e autor inglés (descrito na súa época como un "filósofo natural") amplamente recoñecido como un dos os máis grandes matemáticos e físicos de todos os tempos e entre os científicos máis influentes. Foi unha figura clave na revolución filosófica coñecida como Ilustración. O seu libro Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica (Principios matemáticos da filosofía natural),[2] publicado por primeira vez en 1687, estableceu a mecánica clásica. Newton tamén fixo contribucións fundamentais á óptica, e comparte crédito co matemático alemán Gottfried Wilhelm Leibniz por desenvolver o cálculo infinitesimal.
Nos Principia, Newton formulou as leis do movemento e da gravitación universal que formaron o punto de vista científico dominante ata que foi substituída pola teoría da relatividade. Newton utilizou a súa descrición matemática da gravidade para derivar as leis de Kepler do movemento planetario, dar conta das mareas, as traxectorias dos cometas, a precesión dos equinoccios e outros fenómenos, erradicando a dúbida sobre a heliocentricidade do Sistema Solar. Demostrou que o movemento dos obxectos na Terra e os corpos celestes poderían ser explicados polos mesmos principios. A inferencia de Newton de que a Terra é un esferoide oblato foi confirmada máis tarde polas medicións xeodésicas de Maupertuis, La Condamine e outros, convencendo á maioría dos científicos europeos da superioridade da mecánica newtoniana sobre os sistemas anteriores.
Newton construíu o primeiro telescopio reflector práctico e desenvolveu unha sofisticada teoría da cor baseada na observación de que un prisma separa a luz branca nas cores do espectro visible. Os seus traballos sobre a luz foron recollidos no seu influente libro Opticks, publicado en 1704. Tamén formulou unha lei empírica de arrefriado, realizou o primeiro cálculo teórico da velocidade do son e introduciu a noción de fluído newtoniano. Ademais dos seus traballos sobre o cálculo, como matemático Newton contribuíu ao estudo das series de potencias, xeneralizou o teorema do binomio a expoñentes non enteiros, desenvolveu un método para aproximar as raíces dunha función, e clasificou a maioría das curvas cúbicas planas.
Newton foi membro do Trinity College e o segundo profesor lucasiano de matemáticas da Universidade de Cambridge. Era un cristián devoto pero pouco ortodoxo que rexeitaba en privado a doutrina da Trindade. Negouse a recibir as ordes sacras na Igrexa de Inglaterra a diferenza da maioría dos membros da facultade de Cambridge da época. Máis aló do seu traballo nas ciencias matemáticas, Newton dedicou gran parte do seu tempo ao estudo da alquimia e da cronoloxía bíblica, pero a maior parte do seu traballo nesas áreas permaneceu inédito ata moito despois da súa morte. Vinculado política e persoalmente aos partido Whig, Newton exerceu dous breves mandatos como Membro do Parlamento pola Universidade de Cambridge, en 1689-1690 e 1701-1702. En 1705 foi nomeado cabaleiro pola raíña Ana de Gran Bretaña e pasou as tres últimas décadas da súa vida en Londres, onde foi mestre da Casa da Moeda (1696-1699) e director da Casa da Moeda (1699-1727), así como presidente da Royal Society (1703-1727).
- ↑ Thony, Christie (2015). "Calendrical confusion or just when did Newton die?". The Renaissance Mathematicus. Consultado o 16 de xullo do 2022.
- ↑ G. E. Smith, "Newton's Philosophiae Naturalis Principia Mathematica", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2008 Edition), E. N. Zalta (ed.).
Erro no código da cita: As etiquetas <ref> existen para un grupo chamado "lower-alpha", pero non se atopou a etiqueta <references group="lower-alpha"/> correspondente