Back Lewe Afrikaans Leben ALS ህይወት Amharic Vida AN Līf ANG حياة Arabic حياة ARY জীৱন Assamese Vida AST Jakaña Aymara

Vida

O termo vida[1] (en latín: vita) é unha característica que distingue entidades físicas que teñen procesos biolóxicos, como procesos de sinalización celular e autosuficiencia, das que non a teñen, xa sexa porque tales funcións cesaron (morto), ou porque nunca tiveron tales funcións e clasifícanse como inanimadas. Existen diversas formas de vida, como plantas, animais, fungos, protistas, arqueas e bacterias. Actualmente non hai consenso sobre a definición de vida. Unha definición popular é que os organismos son sistemas abertos que manteñen a homeostase, están compostos por células, teñen un ciclo vital, experimentan metabolismo, poden crecer, adaptarse á contorna, responder a estímulos, reproducirse e evolucionar. Outras definicións inclúen ás veces formas de vida non celular, como virus e viroides. A bioloxía é a ciencia que estuda a vida.

A abioxénese é o proceso natural polo que a vida xorde a partir de materia non viva, como os compostos orgánicos simples. A hipótese científica predominante é que a transición de entidades non vivas a entidades vivas non foi un acontecemento único, senón un proceso gradual de complexidade crecente. A vida na Terra apareceu por primeira vez fai 4280 millóns de anos, pouco despois da formación dos océanos, fai 4410 millóns de anos, e non moito despois da formación da Terra, fai 4540 millóns de anos.[2][3][4][5] As primeiras formas de vida coñecidas son microfósiles de bacterias.[6][7] A vida na Terra descende probablemente dun mundo de ARN, aínda que a vida baseada no ARN pode que non fora a primeira en existir.[8][9] O clásico Experimento de Miller e Urey de 1952 e investigacións similares demostraron que a maioría dos aminoácidos, os constituíntes químicos das proteínas utilizadas en todos os organismos vivos, poden sintetizarse a partir de compostos inorgánicos en condicións similares ás atopadas na Terra primitiva. As moléculas orgánicas complexas atópanse no sistema solar e no espazo interestelar e poden proporcionar materia prima para o desenvolvemento da vida na Terra.[10][11][12][13]

Desde os seus inicios, a vida na Terra cambiou a súa contorna nunha escala de tempo xeolóxico, pero tamén se adaptou para sobrevivir na maioría de ecosistemas e condicións. Algúns microorganismos, denominados extremófilos, prosperan en contornas física ou xeoquimicamente extremos que son prexudiciais para a maioría das demais formas de vida da Terra. A célula considérase a unidade estrutural e funcional da vida.[14][15] Existen dous tipos de células, procariota e eucariota, ambas as dúas formadas por citoplasma encerrado por unha membrana e que conteñen moitas biomoléculas, como proteínas e ácidos nucleicos. As células reprodúcense mediante un proceso de división celular, no que a célula nai divídese en dúas ou máis células fillas.

No pasado houbo moitos intentos de definir o que se entende por "vida" mediante conceptos obsoletos como forza ódica, hilomorfismo, xeración espontánea e vitalismo, hoxe refutados pola descubrimentos biolóxicos. Aristóteles é considerado a primeira persoa que clasificou os organismos. Máis tarde, Carl Linnaeus introduciu o seu sistema de nomenclatura binomial para a clasificación de especies. Co tempo, descubríronse novos grupos e categorías de vida, como as células e os microorganismos, o que obrigou a revisar drasticamente a estrutura das relacións entre os organismos vivos. Aínda que actualmente só se coñece na Terra, a vida non ten por que limitarse a ela, e moitos científicos especulan coa existencia de vida extraterrestre. O concepto de vida artificial defínese por unha simulación por computador ou unha reconstrución feita polo home de calquera aspecto da vida, que a miúdo se utiliza para examinar sistemas relacionados coa vida natural. Morte]] é a terminación permanente de todos os procesos biolóxicos que sustentan un organismo e, como tal, é o final da súa vida. O termo extinción describe a morte dun grupo ou taxón, normalmente unha especie. Os fósiles son os restos conservados ou vestixios de organismos.

A pesar de que non pode indicarse con precisión, a evidencia suxire que existiu vida na Terra durante 3700 millóns de anos polo menos,[16][17] aínda que algúns estudos dátana dende hai 4250 millóns de anos,[18] ou mesmo 4400 millóns de anos, segundo un estudo publicado en Nature.[19]

Cientificamente, pode definirse como a capacidade de administrar os recursos internos dun ser físico de forma adaptada aos cambios producidos no seu medio, sen que exista unha correspondencia directa de causa e efecto entre o ser que administra os recursos e o cambio introducido no medio por ese ser, senón unha asíntota de aproximación ó ideal establecido por dito ser, ideal que nunca chega á súa consecución completa pola dinámica do medio.[20]

A Terra é o único lugar do Universo do que se sabe que hai vida.


Erro no código da cita: As etiquetas <ref> existen para un grupo chamado "n.", pero non se atopou a etiqueta <references group="n."/> correspondente

  1. ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para vida.
  2. ↑ Dodd, Matthew S.; Papineau, Dominic; Grenne, Tor; Slack, John F.; Rittner, Martin; Pirajno, Franco; O'Neil, Jonathan; Little, Crispin T.S. (1 de março de 2017). "Evidence for early life in Earth's oldest hydrothermal vent precipitates". Nature 543. pp. 60–64. Bibcode:2017Natur.543...60D. PMID 28252057. doi:10.1038/nature21377. Arquivado dende o orixinal o 8 de setembro de 2017. Consultado o 23 de abril do 2023. 
  3. ↑ Zimmer, Carl (1 de março de 2017). "Scientists Say Canadian Bacteria Fossils May Be Earth's Oldest". The New York Times. Arquivado dende o orixinal o 2 de março de 2017. Consultado o 23 de abril do 2023. 
  4. ↑ Ghosh, Pallab (1 de março de 2017). "Earliest evidence of life on Earth 'found". BBC News. Arquivado dende o orixinal o 2 de março de 2017. Consultado o 23 de abril do 2023. 
  5. ↑ Dunham, Will (1 de março de 2017). "Canadian bacteria-like fossils called oldest evidence of life". Reuters. Arquivado dende o orixinal o 2 de março de 2017. Consultado o 23 de abril do 2023. 
  6. ↑ Tyrell, Kelly April (18 de dezembro de 2017). "Oldest fossils ever found show life on Earth began before 3.5 billion years ago". University of Wisconsin–Madison. Arquivado dende o orixinal o 31 de março de 2021. Consultado o 23 de abril do 2023. 
  7. ↑ Schopf, J. William; Kitajima, Kouki; Spicuzza, Michael J.; Kudryavtsev, Anatolly B.; Valley, John W. (2018). "SIMS analyses of the oldest known assemblage of microfossils document their taxon-correlated carbon isotope compositions". PNAS 115. pp. 53–58. Bibcode:2018PNAS..115...53S. PMC 5776830. PMID 29255053. doi:10.1073/pnas.1718063115. 
  8. ↑ Robertson, Michael P.; Joyce, Gerald F. (Maio de 2012). "The origins of the RNA world". Cold Spring Harbor Perspectives in Biology 4. p. a003608. PMC 3331698. PMID 20739415. doi:10.1101/cshperspect.a003608. 
  9. ↑ Cech, Thomas R. (Julho de 2012). "The RNA Worlds in Context". Cold Spring Harbor Perspectives in Biology 4. p. a006742. PMC 3385955. PMID 21441585. doi:10.1101/cshperspect.a006742. 
  10. ↑ Ehrenfreund, Pascale; Cami, Jan (Dezembro de 2010). "Cosmic carbon chemistry: from the interstellar medium to the early Earth.". Cold Spring Harbor Perspectives in Biology 2. p. a002097. PMC 2982172. PMID 20554702. doi:10.1101/cshperspect.a002097. 
  11. ↑ Perkins, Sid (8 de abril de 2015). "Organic molecules found circling nearby star". Science. doi:10.1126/science.aab2455. Consultado o 23 de abril do 2023. 
  12. ↑ King, Anthony (14 de abril de 2015). "Chemicals formed on meteorites may have started life on Earth". Royal Society of Chemistry (News) (Londres). Arquivado dende o orixinal o 17 de abril de 2015. Consultado o 23 de abril do 2023.  |páxina-web= e |xornal= redundantes (Axuda)
  13. ↑ Saladino, Raffaele; Carota, Eleonora; Botta, Giorgia; et al. (13 de abril de 2015). "Meteorite-catalyzed syntheses of nucleosides and of other prebiotic compounds from formamide under proton irradiation". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 112. pp. E2746–E2755. Bibcode:2015PNAS..112E2746S. PMC 4450408. PMID 25870268. doi:10.1073/pnas.1422225112. 
  14. ↑ LibreTexts, ed. (2 de xuño de 2019). "2.2: The Basic Structural and Functional Unit of Life: The Cell". Arquivado dende o orixinal o 29 de marzo de 2020. Consultado o 2 de xuño do 2023. 
  15. ↑ Bose, Debopriya (14 de maio de 2019). "Six Main Cell Functions". Leaf Group Ltd./Leaf Group Media. Arquivado dende o orixinal o 2 de xuño do 2023. Consultado o 2 de xuño do 2023. 
  16. ↑ Milsom, Clare; Rigby, Sue (2009). Fossils at a Glance (2nd ed.). John Wiley & Sons. p. 134. ISBN 1405193360. 
  17. ↑ History of Life. Universidade de Berkeley.
  18. ↑ (en inglés) Courtland, Rachel (2 de xullo de 2008). "Did newborn Earth harbour life?". New Scientist. Consultado o 27 de setembro de 2014. 
  19. ↑ (en inglés) Steenhuysen, Julie (20 de maio de 2009). "Study turns back clock on origins of life on Earth". Reuters. Arquivado dende o orixinal o 16 de outubro de 2015. Consultado o 27 de setembro de 2014. 
  20. ↑ Lynn Margulis, Captando genomas. Una teoría sobre el origen de las especies. Editorial Kairós.

Developed by StudentB